Vô sinh nam: Đừng chủ quan!

Vô sinh nam là gì?

Vô sinh nam được hiểu là tình trạng người đàn ông gặp khó khăn trong việc có con, mặc dù quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai trong ít nhất một năm. Đây không chỉ là vấn đề y học mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý, mối quan hệ vợ chồng và hạnh phúc gia đình.

Theo thống kê, vô sinh ảnh hưởng đến khoảng 10–15% các cặp vợ chồng, trong đó nam giới chiếm gần 40–50% nguyên nhân. Điều này cho thấy vô sinh nam là vấn đề không thể xem nhẹ.

Nguyên nhân gây vô sinh nam

Vô sinh ở nam giới có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất bao gồm:

1. Rối loạn sản xuất tinh trùng

• Số lượng tinh trùng ít (thiểu tinh).

• Tinh trùng yếu, di động kém (nhược tinh).

• Tinh trùng dị dạng, không có khả năng thụ tinh.

• Nặng hơn là tình trạng không có tinh trùng (azoospermia).

2. Rối loạn nội tiết tố

Hormone testosterone đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng sinh sản. Sự suy giảm testosterone hoặc rối loạn các hormone khác như FSH, LH có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sản xuất tinh trùng.

3. Bất thường cấu trúc cơ quan sinh dục

• Tinh hoàn ẩn hoặc teo tinh hoàn.

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh – nguyên nhân hàng đầu gây tinh trùng yếu.

• Tắc nghẽn ống dẫn tinh do bẩm sinh hoặc viêm nhiễm.

4. Yếu tố bệnh lý

Một số bệnh toàn thân hoặc bệnh lý sinh dục có thể làm tăng nguy cơ vô sinh nam, ví dụ:

• Viêm tinh hoàn, viêm mào tinh.

• Nhiễm trùng đường tiết niệu – sinh dục.

• Bệnh lây truyền qua đường tình dục.

5. Lối sống và môi trường

• Hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên.

• Lạm dụng chất kích thích.

• Tiếp xúc với hóa chất độc hại, kim loại nặng.

• Thói quen ít vận động, béo phì, căng thẳng kéo dài.

Dấu hiệu nhận biết vô sinh nam

Không phải lúc nào vô sinh nam cũng có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:

• Khó có con sau một thời gian dài quan hệ tình dục không bảo vệ.

• Rối loạn cương dương hoặc giảm ham muốn tình dục.

• Xuất tinh sớm, xuất tinh ngược dòng.

• Đau, sưng hoặc có khối bất thường ở tinh hoàn.

• Lông tóc thưa, giọng nói thay đổi bất thường (dấu hiệu rối loạn hormone).

Việc chủ động đi khám khi có các dấu hiệu này sẽ giúp phát hiện sớm và nâng cao hiệu quả điều trị.

Phương pháp chẩn đoán vô sinh nam

Để xác định nguyên nhân gây vô sinh, bác sĩ thường chỉ định:

1. Khám lâm sàng: kiểm tra cơ quan sinh dục, tinh hoàn, mào tinh.

2. Xét nghiệm tinh dịch đồ: đánh giá số lượng, mật độ, hình dạng và khả năng di động của tinh trùng.

3. Xét nghiệm hormone: đo nồng độ testosterone, FSH, LH.

4. Siêu âm tinh hoàn, siêu âm Doppler: phát hiện giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc bất thường cấu trúc.

5. Xét nghiệm di truyền: kiểm tra bất thường nhiễm sắc thể, đột biến gen liên quan đến vô sinh.

Phương pháp điều trị vô sinh nam

Điều trị vô sinh nam phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể:

1. Điều trị nội khoa

• Thuốc bổ sung hormone testosterone hoặc các thuốc kích thích sinh tinh.

• Kháng sinh trong trường hợp nhiễm khuẩn.

• Thuốc cải thiện chức năng cương dương và xuất tinh.

2. Điều trị ngoại khoa

• Phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh.

• Phẫu thuật chỉnh sửa tắc nghẽn ống dẫn tinh.

• Lấy tinh trùng từ tinh hoàn trong trường hợp không có tinh trùng trong tinh dịch.

3. Hỗ trợ sinh sản

• IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung).

• IVF (thụ tinh trong ống nghiệm).

• ICSI (tiêm tinh trùng vào bào tương trứng).

Các kỹ thuật này giúp tăng khả năng có con ngay cả khi tinh trùng yếu hoặc số lượng ít.

Biện pháp phòng ngừa vô sinh nam

Để bảo vệ sức khỏe sinh sản, nam giới cần:

• Duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng.

• Hạn chế rượu bia, thuốc lá và chất kích thích.

• Tập luyện thể dục đều đặn, kiểm soát cân nặng.

• Tránh tiếp xúc môi trường độc hại, nhiệt độ cao kéo dài.

• Quan hệ tình dục an toàn, phòng tránh bệnh lây truyền.

• Khám sức khỏe sinh sản định kỳ, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường.

Tác động tâm lý của vô sinh nam

Vô sinh không chỉ là vấn đề y học mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tinh thần người đàn ông. Nhiều người rơi vào trạng thái mặc cảm, tự ti, thậm chí trầm cảm khi đối diện với khó khăn trong việc có con. Việc chia sẻ, đồng hành của người bạn đời cùng với hỗ trợ tâm lý từ bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp nam giới vượt qua áp lực này.

Khi nào nên đi khám vô sinh nam?

Bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa khi:

• Sau 12 tháng quan hệ đều đặn không có thai.

• Có dấu hiệu bất thường ở tinh hoàn, dương vật.

• Có tiền sử chấn thương, phẫu thuật cơ quan sinh dục.

• Có bệnh lý nội tiết hoặc nhiễm trùng đường sinh dục.

Việc thăm khám sớm sẽ giúp xác định nguyên nhân chính xác và có hướng điều trị phù hợp.

Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây