Viêm da cơ địa: Giải pháp điều trị toàn diện và hiệu quả từ chuyên gia da liễu
1. Viêm da cơ địa là gì?
Viêm da cơ địa (hay còn gọi là chàm thể tạng) là bệnh da mạn tính đặc trưng bởi tình trạng ngứa, khô, viêm đỏ và tái phát nhiều lần. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ nhỏ nhưng cũng có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành hoặc khởi phát ở người lớn.
Theo thống kê, khoảng 15–20% trẻ em và 3–5% người lớn bị viêm da cơ địa ở các mức độ khác nhau. Mặc dù bệnh không lây, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, viêm da cơ địa có thể gây nhiễm trùng, để lại sẹo và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ cũng như tâm lý người bệnh.
2. Nguyên nhân gây viêm da cơ địa
Nguyên nhân của viêm da cơ địa khá phức tạp, thường là sự kết hợp giữa yếu tố di truyền, miễn dịch và môi trường.
2.1. Yếu tố di truyền
Nếu trong gia đình có người mắc các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng hoặc chàm, trẻ có nguy cơ cao bị viêm da cơ địa. Các nghiên cứu cho thấy đột biến gen filaggrin làm suy yếu hàng rào bảo vệ da, khiến da dễ mất nước và nhạy cảm hơn với các tác nhân kích ứng.
2.2. Yếu tố miễn dịch
Người mắc viêm da cơ địa thường có hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các chất vô hại như bụi, phấn hoa, thực phẩm... dẫn đến viêm và ngứa.
2.3. Yếu tố môi trường
-
Thời tiết hanh khô, ô nhiễm, thay đổi nhiệt độ đột ngột.
-
Tiếp xúc hóa chất, xà phòng, nước tẩy rửa mạnh.
-
Mặc quần áo dày, vải tổng hợp gây bí da.
-
Căng thẳng kéo dài, mất ngủ, chế độ ăn không hợp lý.
3. Dấu hiệu nhận biết viêm da cơ địa
Triệu chứng của viêm da cơ địa có thể thay đổi theo lứa tuổi và mức độ bệnh, nhưng thường bao gồm:
-
Da khô, bong vảy, sần sùi.
-
Ngứa nhiều, đặc biệt về đêm.
-
Vùng da viêm đỏ, đôi khi rỉ dịch, nứt nẻ.
-
Da dày lên, sẫm màu khi bệnh kéo dài.
-
Tổn thương thường gặp ở: má, cổ, khuỷu tay, đầu gối, cổ tay, bàn tay, cổ chân.
Ở trẻ nhỏ, viêm da cơ địa thường khởi phát từ 2–6 tháng tuổi. Trẻ gãi nhiều dẫn đến chảy máu, dễ nhiễm khuẩn. Ở người lớn, bệnh có xu hướng tái phát theo chu kỳ, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hoặc cơ thể mệt mỏi.
4. Biến chứng nguy hiểm của viêm da cơ địa nếu không điều trị kịp thời
Viêm da cơ địa không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng:
-
Nhiễm trùng da: Vi khuẩn Staphylococcus aureus dễ xâm nhập qua vùng da tổn thương, gây mưng mủ, sưng đỏ.
-
Viêm da dị ứng tiếp xúc: Da trở nên nhạy cảm với các hóa chất, mỹ phẩm.
-
Mất ngủ, rối loạn tâm lý: Ngứa kéo dài khiến người bệnh mất ngủ, stress, giảm tập trung.
-
Da sạm, sẹo, dày sừng: Tổn thương mạn tính khiến da mất thẩm mỹ, khó phục hồi.
Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ là yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh hiệu quả.
5. Giải pháp điều trị viêm da cơ địa hiệu quả từ bác sĩ da liễu
Điều trị viêm da cơ địa không chỉ tập trung giảm triệu chứng mà còn phục hồi hàng rào bảo vệ da và kiểm soát các yếu tố kích phát.
5.1. Dưỡng ẩm – Nền tảng trong mọi phác đồ
Dưỡng ẩm là bước cơ bản và quan trọng nhất giúp giữ ẩm, giảm ngứa, ngăn da khô nứt.
-
Sử dụng kem dưỡng ẩm không hương liệu, không cồn, chứa Ceramide, Glycerin, Shea Butter.
-
Thoa kem dưỡng ngay sau khi tắm, khi da còn ẩm để khóa ẩm hiệu quả.
-
Duy trì 2–3 lần mỗi ngày, đặc biệt trong thời tiết hanh khô.
5.2. Điều trị bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ
-
Corticosteroid bôi: Giảm viêm, ngứa nhanh (dạng kem, mỡ hoặc lotion).
-
Thuốc ức chế miễn dịch tại chỗ: Như Tacrolimus, Pimecrolimus, phù hợp cho vùng da mỏng.
-
Thuốc kháng histamin: Giúp giảm ngứa và cải thiện giấc ngủ.
-
Kháng sinh: Khi có dấu hiệu nhiễm trùng da.
-
Liệu pháp ánh sáng (Phototherapy): Dành cho trường hợp nặng hoặc tái phát nhiều.
Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý mua thuốc bôi chứa corticoid mạnh vì có thể gây teo da, giãn mạch hoặc nghiện thuốc.
5.3. Chế độ ăn uống và sinh hoạt hỗ trợ
-
Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, cá béo, trái cây giàu vitamin C, E.
-
Tránh thực phẩm dễ gây dị ứng: hải sản, trứng, sữa bò, đồ cay nóng.
-
Giữ môi trường sống sạch, hạn chế bụi, nấm mốc, lông thú.
-
Mặc quần áo cotton mềm, thoáng, tránh cọ xát vùng da tổn thương.
-
Tắm nước ấm nhẹ, không tắm quá lâu hoặc dùng xà phòng mạnh.
6. Chăm sóc da tại nhà giúp phòng ngừa tái phát viêm da cơ địa
Theo các chuyên gia, người bệnh nên duy trì chế độ chăm sóc da chủ động để giảm nguy cơ bùng phát:
-
Giữ ẩm đều đặn: Không chỉ trong giai đoạn bùng phát mà cả khi da ổn định.
-
Kiểm soát căng thẳng: Thư giãn, tập yoga, ngủ đủ giấc giúp ổn định nội tiết tố.
-
Tránh gãi, chà xát: Có thể làm vỡ da, gây nhiễm trùng thứ phát.
-
Theo dõi thời tiết: Duy trì độ ẩm không khí phù hợp bằng máy tạo ẩm vào mùa khô.
-
Tái khám định kỳ: Giúp bác sĩ theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh phác đồ.
7. Những tiến bộ mới trong điều trị viêm da cơ địa
Hiện nay, y học hiện đại đã có nhiều phương pháp tiên tiến giúp kiểm soát viêm da cơ địa hiệu quả hơn:
-
Thuốc sinh học (Biologics): Như Dupilumab, giúp điều hòa miễn dịch, giảm viêm mạnh, ít tác dụng phụ.
-
Liệu pháp ánh sáng LED và laser mềm: Hỗ trợ giảm ngứa, kích thích tái tạo tế bào da.
-
Sản phẩm dưỡng phục hồi hàng rào da chuyên biệt: Giúp cải thiện cấu trúc biểu bì, giảm tái phát.
Nhờ các phương pháp này, nhiều bệnh nhân đã kiểm soát được bệnh lâu dài, chất lượng cuộc sống được cải thiện rõ rệt.
Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây.