Vắc Xin Người Lớn: Những Mũi Tiêm Quan Trọng Bạn Không Nên Bỏ Qua
1. Tại sao người lớn cần tiêm vắc xin?
Có một thực tế ít người nhận ra: miễn dịch tạo ra từ vắc xin thời thơ ấu không tồn tại mãi mãi. Ngoài ra, còn có những loại bệnh chỉ xuất hiện hoặc có nguy cơ cao hơn ở người trưởng thành, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai, hoặc những người mắc bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, ung thư...
Lợi ích của tiêm vắc xin đối với người lớn:
-
Tăng cường miễn dịch chống lại bệnh truyền nhiễm
-
Phòng tránh bệnh lây lan cho người thân và cộng đồng
-
Giảm nguy cơ biến chứng nặng và tử vong
-
Tiết kiệm chi phí y tế điều trị về lâu dài
Không ít trường hợp bệnh nhân nhập viện do các bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng vắc xin như viêm gan B, cúm mùa, hoặc zona thần kinh. Vì vậy, việc cập nhật lịch tiêm vắc xin người lớn là một bước thiết yếu trong kế hoạch chăm sóc sức khỏe chủ động.
2. Những loại vắc xin quan trọng dành cho người lớn
Dưới đây là danh sách các vắc xin được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế khuyến nghị tiêm phòng cho người trưởng thành tại Việt Nam:
2.1. Vắc xin cúm mùa
-
Đối tượng: Người lớn mọi lứa tuổi, đặc biệt là người trên 60 tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai
-
Lý do: Virus cúm biến đổi liên tục, nên cần tiêm nhắc hàng năm
-
Lịch tiêm: Mỗi năm một lần
2.2. Vắc xin viêm gan B
-
Đối tượng: Người chưa từng tiêm phòng hoặc không có kháng thể chống viêm gan B
-
Lý do: Bệnh dễ lây qua đường máu và tình dục, có nguy cơ tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan
-
Lịch tiêm: 3 mũi (mũi 1 – mũi 2 sau 1 tháng – mũi 3 sau 6 tháng)
2.3. Vắc xin uốn ván - bạch hầu - ho gà (Tdap)
-
Đối tượng: Người lớn chưa tiêm đủ, phụ nữ có thai (nên tiêm vào tuần 27–36)
-
Lý do: Bảo vệ mẹ và bé, phòng tránh bệnh lý hô hấp và thần kinh nghiêm trọng
-
Lịch tiêm: Mỗi 10 năm tiêm nhắc lại một lần
2.4. Vắc xin sởi - quai bị - rubella (MMR)
-
Đối tượng: Người lớn chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm phòng đầy đủ
-
Lý do: Rubella ở phụ nữ mang thai có thể gây dị tật bẩm sinh
-
Lịch tiêm: 1–2 mũi, cách nhau ít nhất 28 ngày
2.5. Vắc xin thủy đậu
-
Đối tượng: Người chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm phòng
-
Lý do: Người lớn mắc thủy đậu thường nặng hơn trẻ em, dễ biến chứng
-
Lịch tiêm: 2 mũi cách nhau 4–8 tuần
2.6. Vắc xin zona (herpes zoster)
-
Đối tượng: Người từ 50 tuổi trở lên
-
Lý do: Phòng bệnh zona thần kinh, biến chứng đau sau zona
-
Lịch tiêm: 1–2 liều tùy loại vắc xin
2.7. Vắc xin phế cầu
-
Đối tượng: Người trên 65 tuổi, người có bệnh nền mạn tính
-
Lý do: Phòng bệnh viêm phổi, viêm màng não do phế cầu khuẩn
-
Lịch tiêm: 1–2 liều tùy tình trạng sức khỏe
2.8. Vắc xin HPV (ngừa ung thư cổ tử cung, hậu môn, miệng họng)
-
Đối tượng: Phụ nữ dưới 45 tuổi, nam giới dưới 26 tuổi
-
Lý do: Ngăn ngừa ung thư do virus HPV gây ra
-
Lịch tiêm: 2–3 mũi trong 6 tháng
3. Những ai nên đặc biệt chú ý tiêm vắc xin?
Một số nhóm người trưởng thành nên được ưu tiên tư vấn và lên lịch tiêm chủng cụ thể:
-
Phụ nữ chuẩn bị mang thai hoặc đang mang thai
-
Người lớn tuổi (trên 60)
-
Người mắc bệnh mãn tính (tim mạch, tiểu đường, phổi tắc nghẽn...)
-
Người làm việc trong môi trường y tế, giáo dục, dịch vụ công
-
Người thường xuyên đi du lịch quốc tế
Việc tiêm phòng đúng nhóm và đúng thời điểm có thể giảm đến 90% nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm trong các nhóm này.
4. Những hiểu lầm phổ biến về tiêm vắc xin người lớn
Hiểu lầm 1: Người trưởng thành đã có miễn dịch, không cần tiêm nữa
Sự thật: Khả năng miễn dịch giảm theo thời gian, cần tiêm nhắc để duy trì hiệu quả bảo vệ.
Hiểu lầm 2: Tiêm vắc xin sẽ gây tác dụng phụ nghiêm trọng
Sự thật: Hầu hết các vắc xin đều an toàn, tác dụng phụ nhẹ như đau chỗ tiêm, sốt nhẹ và thường tự khỏi.
Hiểu lầm 3: Chỉ cần tiêm phòng khi đi du lịch nước ngoài
Sự thật: Nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm vẫn hiện diện ngay trong cộng đồng nội địa.
5. Địa chỉ tiêm vắc xin người lớn uy tín
Để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi tiêm phòng, bạn nên lựa chọn cơ sở y tế có đủ tiêu chuẩn:
-
Trang thiết bị bảo quản vắc xin đạt chuẩn (dây chuyền lạnh)
-
Bác sĩ tư vấn trước tiêm, theo dõi sau tiêm đầy đủ
-
Có phác đồ xử lý phản ứng sau tiêm an toàn
Tại Hệ thống Y tế Thu Cúc, dịch vụ tiêm chủng dành cho người lớn được tổ chức chuyên nghiệp với đầy đủ các loại vắc xin được cấp phép, không chỉ đảm bảo về chất lượng mà còn cung cấp lịch hẹn linh hoạt, nhắc nhở tiêm nhắc, giúp người dân chủ động hơn trong bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Tiêm vắc xin người lớn là một trong những biện pháp chủ động, tiết kiệm và hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Đừng đợi đến khi ốm mới quan tâm đến phòng bệnh. Hãy chủ động kiểm tra lịch sử tiêm chủng, tham khảo ý kiến bác sĩ và lên kế hoạch tiêm vắc xin định kỳ ngay hôm nay để cuộc sống thêm an toàn và khỏe mạnh.