Ung thư tuyến giáp là gì?
Ung thư tuyến giáp là bệnh lý ác tính phát sinh từ các tế bào trong tuyến giáp – cơ quan nhỏ hình cánh bướm nằm phía trước cổ. Tuyến giáp đóng vai trò sản xuất hormone điều hòa nhịp tim, huyết áp, nhiệt độ cơ thể và chuyển hóa năng lượng.
Khi các tế bào tuyến giáp phát triển bất thường, hình thành khối u và có khả năng di căn, chúng được gọi là ung thư tuyến giáp. Đây là loại ung thư nội tiết phổ biến nhất, thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới, và có tỷ lệ sống cao nếu phát hiện sớm.
Các loại ung thư tuyến giáp
Ung thư tuyến giáp không chỉ có một dạng mà bao gồm nhiều thể khác nhau:
-
Ung thư tuyến giáp thể nhú: Chiếm 70–80% trường hợp, phát triển chậm và tiên lượng tốt.
-
Ung thư tuyến giáp thể nang: Ít gặp hơn, có khả năng di căn xa qua đường máu.
-
Ung thư tuyến giáp thể tủy: Xuất phát từ tế bào C của tuyến giáp, có thể liên quan đến yếu tố di truyền.
-
Ung thư tuyến giáp không biệt hóa: Hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, tiến triển nhanh và khó điều trị.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Ung thư tuyến giáp chưa có nguyên nhân xác định rõ ràng, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ được ghi nhận, bao gồm:
-
Di truyền: Gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp, đặc biệt là thể tủy.
-
Tiếp xúc phóng xạ: Người từng xạ trị vùng cổ hoặc sống trong môi trường nhiễm xạ.
-
Thiếu hoặc thừa i-ốt: Cả hai tình trạng đều ảnh hưởng đến hoạt động tuyến giáp.
-
Giới tính và tuổi tác: Nữ giới và độ tuổi 30–50 dễ mắc hơn.
-
Bệnh lý tuyến giáp mạn tính: Như bướu cổ, viêm tuyến giáp Hashimoto.
Dấu hiệu nhận biết ung thư tuyến giáp
Ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm thường không gây triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:
-
Xuất hiện khối u hoặc cục ở vùng cổ, có thể sờ thấy.
-
Cảm giác vướng, khó nuốt hoặc đau khi nuốt.
-
Khàn giọng kéo dài, thay đổi giọng nói không rõ nguyên nhân.
-
Ho dai dẳng mà không do viêm họng hay cảm cúm.
-
Khó thở, cảm giác nghẹt cổ.
-
Hạch bạch huyết cổ to bất thường.
Người bệnh khi gặp các triệu chứng trên cần đến cơ sở y tế để thăm khám sớm.
Chẩn đoán ung thư tuyến giáp
Chẩn đoán sớm và chính xác là yếu tố quyết định đến hiệu quả điều trị. Bác sĩ thường chỉ định:
-
Khám lâm sàng: Sờ nắn vùng cổ để phát hiện khối u.
-
Siêu âm tuyến giáp: Đánh giá hình thái, kích thước và tính chất khối u.
-
Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp và chỉ điểm ung thư.
-
Sinh thiết bằng kim nhỏ (FNA): Phương pháp quan trọng nhất để xác định tế bào ung thư.
-
Chụp CT, MRI hoặc PET-CT: Dùng để đánh giá mức độ lan rộng và di căn.
Phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp
Điều trị phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh và thể trạng bệnh nhân. Các phương pháp chính gồm:
1. Phẫu thuật tuyến giáp
Đây là phương pháp điều trị chủ yếu, giúp loại bỏ khối u. Có thể cắt thùy tuyến giáp, cắt gần toàn bộ hoặc toàn bộ tuyến giáp, tùy mức độ tổn thương.
2. Iod phóng xạ (RAI)
Áp dụng sau phẫu thuật để tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại hoặc đã di căn.
3. Liệu pháp hormone tuyến giáp
Người bệnh phải dùng hormone thay thế suốt đời sau khi cắt tuyến giáp, đồng thời giúp ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
4. Xạ trị ngoài và hóa trị
Thường dùng cho ung thư tuyến giáp tiến triển, không biệt hóa hoặc khi bệnh đã di căn.
5. Liệu pháp nhắm trúng đích và miễn dịch
Các thuốc mới có khả năng ngăn chặn tín hiệu phát triển của tế bào ung thư, đem lại hiệu quả ở một số trường hợp kháng trị.
Tiên lượng bệnh ung thư tuyến giáp
So với nhiều loại ung thư khác, ung thư tuyến giáp có tiên lượng khả quan, đặc biệt nếu phát hiện sớm.
-
Ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang có tỷ lệ sống sau 10 năm trên 90%.
-
Thể tủy có tiên lượng trung bình, phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện.
-
Thể không biệt hóa tiên lượng xấu, tỷ lệ sống ngắn.
Chăm sóc và phòng ngừa
-
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt với người có yếu tố nguy cơ.
-
Ăn uống cân bằng, đảm bảo đủ i-ốt.
-
Tránh tiếp xúc phóng xạ không cần thiết.
-
Luyện tập thể dục đều đặn, duy trì cân nặng hợp lý.
-
Tuân thủ điều trị và tái khám theo lịch của bác sĩ.
Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây