Tăng cân nhanh bất thường có thể là dấu hiệu bệnh lý – khám ở đâu để kiểm tra toàn diện?

1. Tăng cân bất thường – đừng chỉ nghĩ đến ăn nhiều

Tăng cân có thể là kết quả của việc ăn uống dư thừa năng lượng, ít vận động. Tuy nhiên, khi tình trạng này xảy ra trong thời gian ngắn, không thay đổi chế độ ăn hay sinh hoạt đáng kể, thì cần phải xem xét yếu tố bệnh lý. Việc cơ thể tăng từ 2–3kg chỉ trong vài tuần hoặc thậm chí vài ngày mà không rõ lý do là một dấu hiệu cần được chú ý.

Tăng cân nhanh bất thường thường đi kèm với một số biểu hiện như:

• Cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, hay quên

• Khó thở nhẹ khi vận động

• Tăng cảm giác thèm ăn hoặc ngược lại, ăn uống không thay đổi

• Đầy bụng, khó tiêu, chậm tiêu hóa

• Rối loạn kinh nguyệt (ở nữ)

• Sưng phù nhẹ ở tay chân hoặc mặt

Những biểu hiện này cảnh báo một sự thay đổi trong hoạt động trao đổi chất hoặc hệ nội tiết – nguyên nhân phổ biến của việc tăng cân không rõ nguyên nhân.

2. Những bệnh lý có thể liên quan đến tăng cân bất thường

Việc tăng cân không kiểm soát có thể liên quan đến nhiều bệnh lý tiềm ẩn mà không phải ai cũng ngờ đến:

Rối loạn tuyến giáp

Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chuyển hóa năng lượng. Khi bị suy giáp, tốc độ trao đổi chất giảm, dẫn đến tích tụ mỡ thừa, gây tăng cân nhanh, kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, da khô, trầm cảm nhẹ.

Hội chứng Cushing

Đây là tình trạng rối loạn hormone cortisol, gây ra sự tích tụ mỡ ở mặt, cổ, bụng, kèm yếu cơ và tăng huyết áp. Người mắc hội chứng này thường tăng cân nhanh dù ăn uống bình thường.

Bệnh lý về gan, thận

Tăng cân đôi khi không do tích mỡ mà là ứ dịch trong cơ thể, gặp trong các bệnh lý như xơ gan, suy thận, khiến cơ thể bị phù nề và trọng lượng cơ thể tăng lên nhanh chóng.

Rối loạn nội tiết do buồng trứng đa nang (PCOS)

Ở nữ giới, hội chứng buồng trứng đa nang gây mất cân bằng hormone, rối loạn chuyển hóa insulin – từ đó dẫn đến tăng cân và khó giảm cân dù ăn uống điều độ.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm, corticosteroid có thể gây tăng cân nhanh mà người bệnh không nhận ra ngay.

Tóm lại, tăng cân không rõ nguyên nhân cần được khám tổng quát kết hợp khám chuyên khoa nội tiết, tiêu hóa, thận tiết niệu để loại trừ nguyên nhân nguy hiểm.

3. Khi nào nên đi khám nếu bị tăng cân nhanh bất thường?

Không phải lúc nào tăng cân cũng đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu bạn có những biểu hiện sau, hãy chủ động đi khám càng sớm càng tốt:

• Tăng từ 2kg trở lên chỉ trong vòng 1–2 tuần mà không tăng lượng ăn uống

• Kèm theo các triệu chứng mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, khó thở, phù nề,...

• Có tiền sử bệnh lý nội tiết, tim mạch, gan thận

• Đang sử dụng thuốc dài ngày hoặc thay đổi loại thuốc điều trị gần đây

• Đã thực hiện chế độ ăn kiêng, tập luyện nhưng cân nặng vẫn tăng

4. Khám ở đâu để kiểm tra toàn diện?

Để xác định nguyên nhân tăng cân, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa sâu và trang thiết bị hiện đại. Một quy trình kiểm tra toàn diện bao gồm:

• Khám nội tổng quát: đánh giá các dấu hiệu lâm sàng và chỉ số cơ bản như huyết áp, BMI, vòng bụng,...

• Xét nghiệm máu: kiểm tra chỉ số mỡ máu, đường huyết, hormone tuyến giáp, cortisol,...

• Siêu âm ổ bụng, tuyến giáp, buồng trứng (nữ)

• Kiểm tra chức năng gan, thận

• Đo điện tim, X-quang phổi (nếu có biểu hiện khó thở)

Tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Hồng Ngọc, người bệnh có thể lựa chọn các gói khám tổng quát theo nhu cầu hoặc gói khám chuyên sâu về nội tiết, tiêu hóa, tim mạch, chuyển hóa, phù hợp với từng biểu hiện cụ thể.

Đặc biệt, bệnh viện còn cung cấp dịch vụ khám nhanh, ít chờ đợi, hỗ trợ đọc kết quả nhanh và tư vấn theo dõi lâu dài – giúp bạn nắm rõ tình trạng sức khỏe và có kế hoạch điều trị hợp lý nếu phát hiện bệnh.

5. Những lợi ích khi khám sớm tình trạng tăng cân bất thường

Việc đi khám ngay khi có dấu hiệu tăng cân bất thường không chỉ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân mà còn:

• Phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn, đặc biệt là bệnh nội tiết và rối loạn chuyển hóa

• Ngăn ngừa tiến triển thành bệnh mãn tính như tiểu đường type 2, gan nhiễm mỡ, tim mạch

• Xây dựng lối sống khoa học: được tư vấn về dinh dưỡng, vận động phù hợp

• Tránh lạm dụng thuốc giảm cân hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc

Ngoài ra, người bệnh cũng cần chủ động thay đổi thói quen sinh hoạt như ngủ đủ giấc, uống đủ nước, ăn uống lành mạnh, vận động đều đặn để hỗ trợ quá trình điều chỉnh cân nặng một cách an toàn.

Đặt khám bệnh tại Bệnh viện Hồng Ngọc tại đây.