Sức khỏe sinh sản nam giới: Những vấn đề thường gặp

Sức khỏe sinh sản nam giới từ lâu vẫn chưa được quan tâm đúng mức so với nữ giới. Trong khi đó, nhiều nghiên cứu cho thấy khoảng 40–50% trường hợp vô sinh có nguyên nhân từ phía nam. Hiểu rõ các vấn đề thường gặp, nguyên nhân và giải pháp là bước quan trọng giúp nam giới bảo vệ khả năng làm cha, cũng như duy trì đời sống tình dục khỏe mạnh và hạnh phúc gia đình.

1. Rối loạn cương dương

Rối loạn cương dương là tình trạng dương vật không đủ cứng hoặc không duy trì được sự cương cứng để thực hiện hoạt động tình dục.

Nguyên nhân thường gặp:

• Tâm lý căng thẳng, stress kéo dài.

• Bệnh lý mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp.

• Suy giảm testosterone theo tuổi.

• Lạm dụng rượu bia, thuốc lá.

Ảnh hưởng: Rối loạn cương không chỉ làm giảm chất lượng đời sống tình dục mà còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến vô sinh ở nam giới.

2. Xuất tinh sớm

Xuất tinh sớm là tình trạng nam giới xuất tinh trong thời gian quá ngắn, thường dưới 1 phút kể từ khi bắt đầu giao hợp.

Nguyên nhân:

• Yếu tố tâm lý: lo lắng, áp lực.

• Rối loạn thần kinh cảm giác.

• Viêm nhiễm đường sinh dục.

Ảnh hưởng: Xuất tinh sớm kéo dài không chỉ làm giảm khoái cảm mà còn ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, bởi tinh trùng khó di chuyển vào sâu trong tử cung.

3. Tinh trùng yếu và bất thường tinh dịch đồ

Chất lượng tinh trùng là yếu tố quan trọng quyết định khả năng sinh sản. Các bất thường thường gặp gồm:

• Số lượng tinh trùng thấp (thiểu tinh).

• Tinh trùng di động kém.

• Hình dạng tinh trùng bất thường.

Nguyên nhân:

• Môi trường ô nhiễm, tiếp xúc hóa chất.

• Lối sống thiếu lành mạnh, thường xuyên thức khuya, uống rượu bia.

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh.

• Rối loạn nội tiết.

Đây là nguyên nhân chính khiến nhiều cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc có con.

4. Viêm nhiễm đường sinh dục

Viêm nhiễm đường sinh dục bao gồm viêm tinh hoàn, viêm mào tinh, viêm tuyến tiền liệt, viêm niệu đạo.

Triệu chứng:

• Đau tức vùng bìu, tầng sinh môn.

• Tiểu buốt, tiểu rắt.

• Tinh dịch có máu hoặc mủ.

Tác động: Nếu không điều trị sớm, viêm nhiễm có thể gây tắc nghẽn đường dẫn tinh, ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản.

5. Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch trong bìu bị giãn bất thường, làm tăng nhiệt độ tinh hoàn và giảm chất lượng tinh trùng.

• Đây là nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nam, chiếm khoảng 40% các trường hợp.

• Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, chỉ được phát hiện khi đi khám hiếm muộn.

• Phẫu thuật vi phẫu thắt tĩnh mạch thừng tinh là phương pháp điều trị hiệu quả, giúp cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng.

6. Suy giảm testosterone

Testosterone là hormone nam giới, ảnh hưởng đến sinh lý, khả năng sinh sản và sức khỏe toàn thân.

Triệu chứng suy giảm testosterone:

• Giảm ham muốn tình dục.

• Rối loạn cương dương.

• Mệt mỏi, mất tập trung.

• Giảm khối cơ, tăng mỡ bụng.

Nguyên nhân thường do tuổi tác, căng thẳng kéo dài, lối sống kém lành mạnh hoặc bệnh mạn tính. Việc kiểm tra định kỳ nồng độ hormone là cách để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

7. Nguyên nhân lối sống và môi trường

Ngoài các bệnh lý, nhiều thói quen và yếu tố môi trường cũng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe sinh sản nam giới:

• Hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên.

• Tiếp xúc với hóa chất, kim loại nặng.

• Sử dụng steroid đồng hóa không đúng cách.

• Lạm dụng thiết bị điện tử, để laptop trên đùi lâu.

• Thói quen mặc quần lót quá chật, tắm nước nóng thường xuyên.

Những yếu tố này làm giảm chất lượng tinh trùng và tăng nguy cơ vô sinh nam.

8. Giải pháp bảo vệ và cải thiện sức khỏe sinh sản nam giới

8.1. Khám sức khỏe sinh sản định kỳ

Khám định kỳ 6–12 tháng/lần giúp phát hiện sớm các bệnh lý và có hướng điều trị kịp thời.

8.2. Duy trì lối sống lành mạnh

• Ăn uống đủ chất, giàu kẽm, selen, vitamin C, E.

• Tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý.

• Hạn chế rượu bia, thuốc lá, chất kích thích.

8.3. Quản lý stress và giấc ngủ

• Giữ tinh thần thoải mái, tránh áp lực quá mức.

• Ngủ đủ 7–8 giờ mỗi ngày.

8.4. Điều trị y khoa khi cần thiết

• Thuốc nội tiết cho trường hợp suy giảm testosterone.

• Kháng sinh, kháng viêm khi có nhiễm trùng.

• Phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh.

• Áp dụng hỗ trợ sinh sản như IUI, IVF khi tinh trùng yếu nặng.

9. Vai trò của hỗ trợ sinh sản

Trong những trường hợp các phương pháp thông thường không hiệu quả, kỹ thuật hỗ trợ sinh sản mang lại hy vọng:

• IUI: bơm tinh trùng vào buồng tử cung.

• IVF: thụ tinh trong ống nghiệm.

• ICSI: tiêm trực tiếp tinh trùng vào trứng.

Những kỹ thuật này giúp nhiều cặp vợ chồng vượt qua rào cản hiếm muộn, mở ra cơ hội làm cha mẹ.

10. Khi nào nam giới cần đi khám sớm?

• Quan hệ tình dục đều đặn hơn 1 năm nhưng chưa có con.

• Có biểu hiện rối loạn cương, xuất tinh sớm.

• Tinh dịch bất thường: loãng, ít, có máu.

• Đau, sưng vùng bìu, tinh hoàn.

• Giảm ham muốn, mệt mỏi kéo dài.

Việc thăm khám kịp thời giúp điều trị sớm, tránh biến chứng và tăng cơ hội có con tự nhiên.

Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây