Người bệnh tiểu đường nên theo dõi sức khỏe thế nào tại nhà?
1. Tại sao người bệnh tiểu đường cần theo dõi sức khỏe tại nhà?
Theo dõi sức khỏe tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý bệnh tiểu đường. Bởi vì lượng đường trong máu của người bệnh có thể dao động đáng kể do nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, vận động, tâm lý và thuốc điều trị. Nếu không theo dõi thường xuyên, người bệnh có thể rơi vào tình trạng hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết mà không kịp thời xử lý.
Ngoài ra, việc tự theo dõi còn giúp bệnh nhân hiểu rõ cơ thể mình hơn, điều chỉnh chế độ sinh hoạt hợp lý và cung cấp dữ liệu hữu ích cho bác sĩ khi tái khám.
2. Những chỉ số người bệnh tiểu đường cần theo dõi
2.1. Đường huyết
Đây là chỉ số quan trọng nhất đối với người bệnh tiểu đường. Bạn nên theo dõi:
-
Đường huyết lúc đói (trước ăn): Nên duy trì trong khoảng 80 – 130 mg/dL.
-
Đường huyết sau ăn 2 giờ: Không vượt quá 180 mg/dL.
-
Đường huyết trước khi đi ngủ: Trong khoảng 100 – 140 mg/dL.
2.2. Huyết áp
Người bệnh tiểu đường dễ mắc tăng huyết áp, vì vậy cần kiểm tra huyết áp hàng ngày. Mức khuyến cáo thường là dưới 130/80 mmHg, tùy theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
2.3. Cân nặng và chỉ số BMI
Theo dõi cân nặng và chỉ số khối cơ thể (BMI) giúp bạn kiểm soát tình trạng thừa cân – yếu tố làm tăng đề kháng insulin và khiến việc kiểm soát đường huyết trở nên khó khăn hơn.
2.4. Vòng eo
Một vòng eo lớn cũng là dấu hiệu của tích mỡ nội tạng – nguy cơ cao dẫn đến biến chứng tim mạch và tiểu đường type 2. Nam giới nên duy trì vòng eo <90cm và nữ <80cm.
2.5. Cholesterol và mỡ máu
Mặc dù không thể tự đo tại nhà, nhưng người bệnh tiểu đường nên làm xét nghiệm lipid máu định kỳ 3–6 tháng/lần. Mục tiêu là duy trì LDL-c (cholesterol xấu) ở mức thấp, HDL-c (cholesterol tốt) cao, và triglyceride ổn định.
3. Thiết bị theo dõi sức khỏe cần có tại nhà
Để theo dõi sức khỏe hiệu quả, người bệnh tiểu đường nên trang bị các thiết bị sau:
-
Máy đo đường huyết: Ưu tiên chọn loại dễ sử dụng, kết quả nhanh và có chức năng lưu trữ dữ liệu.
-
Máy đo huyết áp: Giúp theo dõi huyết áp mỗi ngày tại nhà, đặc biệt hữu ích với người bệnh tiểu đường có kèm tăng huyết áp.
-
Cân điện tử: Theo dõi cân nặng thường xuyên để điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện.
-
Máy đo chỉ số mỡ cơ thể (nếu có): Cho phép đánh giá lượng mỡ, cơ và nước – hỗ trợ kiểm soát toàn diện hơn.
4. Cách theo dõi sức khỏe hiệu quả tại nhà
4.1. Thiết lập thời gian kiểm tra cố định
Duy trì thời gian kiểm tra đường huyết cố định mỗi ngày sẽ cho kết quả ổn định và dễ so sánh. Ví dụ:
-
Buổi sáng sau khi thức dậy (đường huyết lúc đói).
-
2 tiếng sau ăn sáng/trưa/tối.
-
Trước khi đi ngủ.
4.2. Ghi chép và theo dõi nhật ký sức khỏe
Bạn nên ghi lại các chỉ số mỗi ngày vào sổ tay hoặc ứng dụng theo dõi sức khỏe để dễ dàng nhận biết xu hướng thay đổi. Ghi kèm thêm thông tin về chế độ ăn, mức độ hoạt động thể chất và cảm xúc cũng rất hữu ích.
4.3. Theo dõi triệu chứng đi kèm
Bên cạnh các chỉ số đo lường, người bệnh nên chú ý các triệu chứng bất thường như:
-
Hoa mắt, mệt mỏi, đổ mồ hôi lạnh (có thể là dấu hiệu hạ đường huyết).
-
Khát nước nhiều, tiểu nhiều (cảnh báo tăng đường huyết).
-
Đau ngực, khó thở (nguy cơ biến chứng tim mạch).
Khi có những dấu hiệu bất thường, người bệnh nên báo ngay cho bác sĩ để được xử trí kịp thời.
5. Vai trò của tái khám định kỳ
Dù theo dõi thường xuyên tại nhà, người bệnh tiểu đường vẫn cần tái khám định kỳ 1–3 tháng/lần để bác sĩ đánh giá tổng thể sức khỏe, chỉ định các xét nghiệm cần thiết và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.
Tại các cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Thu Cúc, người bệnh được theo dõi toàn diện từ chỉ số đường huyết, chức năng thận, tim mạch đến biến chứng mắt, thần kinh ngoại biên. Đây là nền tảng quan trọng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và kéo dài chất lượng cuộc sống.