Khó thở, tức ngực: Khi nào cần đến bác sĩ?

Khó thở, tức ngực là gì?

Khó thở và tức ngực là hai triệu chứng thường gặp trong đời sống hàng ngày. Khó thở là cảm giác thiếu không khí, phải gắng sức để hít thở. Tức ngực là cảm giác nặng nề, chèn ép hoặc đau âm ỉ vùng ngực. Hai triệu chứng này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc đi kèm nhau, phản ánh nhiều nguyên nhân khác nhau – từ sinh lý bình thường đến bệnh lý nghiêm trọng.

Trong nhiều trường hợp, khó thở và tức ngực chỉ xuất hiện thoáng qua sau khi vận động mạnh, căng thẳng tinh thần hoặc tiếp xúc môi trường ô nhiễm. Tuy nhiên, nếu tình trạng này lặp lại nhiều lần, kéo dài hoặc xuất hiện đột ngột với mức độ dữ dội, người bệnh cần thăm khám sớm để loại trừ nguy cơ liên quan đến tim, phổi và hệ thần kinh.

Nguyên nhân thường gặp của khó thở, tức ngực

1. Nguyên nhân liên quan đến tim mạch

• Bệnh mạch vành: Mảng xơ vữa làm hẹp lòng mạch, cản trở dòng máu nuôi tim gây ra đau thắt ngực, khó thở khi gắng sức.

• Nhồi máu cơ tim: Biểu hiện với tức ngực dữ dội, lan ra tay trái, kèm khó thở, vã mồ hôi, buồn nôn. Đây là cấp cứu y tế cần xử trí ngay.

• Suy tim: Tim bơm máu kém, gây ứ trệ tuần hoàn khiến bệnh nhân khó thở, đặc biệt về đêm hoặc khi nằm.

2. Nguyên nhân liên quan đến hô hấp

• Hen phế quản: Cơn khó thở xuất hiện đột ngột, kèm tiếng rít khi thở, nặng ngực.

• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): Người hút thuốc lâu năm thường gặp, khó thở tăng dần khi hoạt động, kèm ho kéo dài.

• Viêm phổi, lao phổi: Gây khó thở, tức ngực, sốt và ho có đờm.

3. Nguyên nhân liên quan đến tâm lý

• Rối loạn lo âu, stress: Khi căng thẳng, hệ thần kinh giao cảm hoạt động mạnh, tim đập nhanh, thở gấp gây cảm giác tức ngực và khó thở.

• Cơn hoảng loạn (panic attack): Người bệnh đột ngột thấy nghẹt thở, tim đập nhanh, toát mồ hôi, có cảm giác như sắp ngất.

4. Nguyên nhân khác

• Thiếu máu: Lượng hồng cầu giảm làm giảm vận chuyển oxy, cơ thể dễ mệt mỏi, khó thở.

• Béo phì: Lượng mỡ thừa chèn ép lồng ngực và cơ hoành, khiến việc hô hấp trở nên khó khăn.

• Trào ngược dạ dày – thực quản: Axit trào ngược có thể gây đau ngực, cảm giác khó thở, đặc biệt khi nằm sau ăn.

Khi nào cần đến bác sĩ?

Không phải mọi trường hợp khó thở, tức ngực đều nguy hiểm, nhưng bạn cần đi khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Khó thở đột ngột, không rõ nguyên nhân, kèm đau ngực dữ dội.

• Tức ngực lan ra cánh tay, lưng hoặc hàm dưới.

• Khó thở kèm ho ra máu, sốt cao, tím tái.

• Cảm giác nghẹt thở về đêm, phải ngồi dậy để thở.

• Triệu chứng không cải thiện khi nghỉ ngơi, kéo dài nhiều ngày.

Việc trì hoãn thăm khám có thể làm lỡ thời gian vàng trong cấp cứu tim mạch hoặc hô hấp, dẫn đến hậu quả nguy hiểm đến tính mạng.

Cách chẩn đoán nguyên nhân khó thở, tức ngực

Khi đến cơ sở y tế, bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh, thói quen sinh hoạt và triệu chứng kèm theo. Một số xét nghiệm thường được chỉ định:

• Điện tâm đồ (ECG): Kiểm tra hoạt động điện của tim, phát hiện rối loạn nhịp, nhồi máu cơ tim.

• Chụp X-quang, CT ngực: Đánh giá tình trạng phổi, tim và lồng ngực.

• Siêu âm tim: Kiểm tra chức năng bơm máu và cấu trúc tim.

• Xét nghiệm máu: Tìm dấu hiệu thiếu máu, viêm nhiễm, rối loạn mỡ máu.

• Đo hô hấp ký: Xác định bệnh hen, COPD.

Việc chẩn đoán chính xác là cơ sở để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, tránh tình trạng điều trị sai hướng.

Biện pháp xử lý và điều trị

Tùy nguyên nhân, bác sĩ có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau:

• Thuốc điều trị tim mạch: Thuốc chống đau thắt ngực, thuốc giãn mạch, thuốc lợi tiểu trong suy tim.

• Thuốc hô hấp: Corticoid dạng hít, thuốc giãn phế quản, kháng sinh nếu có nhiễm trùng.

• Điều chỉnh lối sống: Giảm cân, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, tăng cường vận động.

• Điều trị tâm lý: Tư vấn tâm lý, liệu pháp thư giãn cho bệnh nhân stress, rối loạn lo âu.

• Phẫu thuật hoặc can thiệp mạch: Trường hợp nặng như tắc mạch vành, khối u phổi.

Cách phòng tránh khó thở, tức ngực

• Duy trì cân nặng hợp lý, ăn uống lành mạnh.

• Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe tim phổi.

• Tránh khói thuốc lá và môi trường ô nhiễm.

• Kiểm soát căng thẳng bằng thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn.

• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh lý tiềm ẩn.

Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây