Khi nào cần phẫu thuật cột sống? Hiểu đúng để bảo vệ sức khỏe xương khớp

Phẫu thuật cột sống là gì?

Phẫu thuật cột sống là gì?

Phẫu thuật cột sống là phương pháp can thiệp y khoa nhằm chỉnh sửa, loại bỏ hoặc cố định các cấu trúc bị tổn thương trong cột sống. Mục đích của phẫu thuật là giảm đau, giải phóng chèn ép thần kinh, khôi phục khả năng vận động và ổn định cấu trúc cột sống.

Cột sống là trụ cột nâng đỡ toàn bộ cơ thể, gồm 33 đốt xương liên kết với nhau bởi đĩa đệm và hệ thống dây chằng, cơ bắp. Khi các thành phần này bị tổn thương, thoái hóa hay chèn ép, người bệnh có thể gặp các vấn đề nghiêm trọng như đau lưng, tê bì tay chân hoặc mất khả năng vận động.

Phẫu thuật thường chỉ được chỉ định khi các phương pháp điều trị bảo tồn như vật lý trị liệu, dùng thuốc, tiêm giảm đau hoặc nghỉ ngơi không còn hiệu quả.


Khi nào cần phẫu thuật cột sống?

Không phải trường hợp đau cột sống nào cũng cần mổ. Theo các chuyên gia chỉnh hình và thần kinh, phẫu thuật chỉ được xem xét khi người bệnh rơi vào một trong các tình huống sau:

1. Thoát vị đĩa đệm nặng gây chèn ép thần kinh

Khi nhân nhầy của đĩa đệm thoát ra ngoài, chèn vào tủy sống hoặc rễ thần kinh, người bệnh thường có biểu hiện đau lưng dữ dội, tê buốt lan xuống chân, yếu cơ, thậm chí mất cảm giác. Nếu điều trị nội khoa không hiệu quả sau 6–8 tuần, phẫu thuật là lựa chọn cần thiết để giải phóng chèn ép.

2. Hẹp ống sống

Tình trạng lòng ống sống bị thu hẹp do thoái hóa, gai xương hoặc phì đại dây chằng gây đau, tê và yếu cơ hai chân. Phẫu thuật giúp mở rộng ống sống, giảm áp lực lên tủy và rễ thần kinh.

3. Trượt đốt sống

Khi một đốt sống bị trượt ra khỏi vị trí bình thường, có thể gây mất ổn định cột sống và đau mạn tính. Trường hợp trượt nhiều, phẫu thuật cố định đốt sống là cần thiết để ngăn biến chứng thần kinh.

4. Gãy cột sống hoặc chấn thương cột sống

Gãy hoặc tổn thương nặng do tai nạn, té ngã có thể làm biến dạng cấu trúc cột sống, chèn ép tủy sống, gây liệt. Phẫu thuật giúp cố định lại xương, bảo vệ tủy và phục hồi chức năng vận động.

5. U hoặc nhiễm trùng cột sống

Các khối u, ổ áp xe hay viêm đốt sống có thể phá hủy cấu trúc xương, gây đau và mất vững cột sống. Phẫu thuật giúp loại bỏ khối bất thường và làm sạch vùng tổn thương.

6. Biến dạng cột sống (vẹo, gù nặng)

Phẫu thuật chỉnh hình được áp dụng để đưa cột sống trở về vị trí gần bình thường, giúp cải thiện thẩm mỹ và tư thế, đồng thời giảm đau.


Các phương pháp phẫu thuật cột sống phổ biến hiện nay

Nhờ sự tiến bộ của y học, các kỹ thuật phẫu thuật cột sống ngày càng hiện đại, ít xâm lấn hơn, giúp rút ngắn thời gian hồi phục cho người bệnh.

1. Phẫu thuật nội soi cột sống

Là phương pháp ít xâm lấn, sử dụng ống nội soi có gắn camera để loại bỏ phần đĩa đệm thoát vị hoặc mô gây chèn ép. Ưu điểm là ít đau, ít sẹo, hồi phục nhanh.

2. Phẫu thuật vi phẫu (Microdiscectomy)

Bác sĩ dùng kính hiển vi phẫu thuật để thực hiện các thao tác tinh vi, thường áp dụng trong điều trị thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng.

3. Phẫu thuật cố định cột sống

Sử dụng nẹp, ốc vít hoặc thanh kim loại để cố định các đốt sống bị tổn thương, giúp cột sống vững chắc và tránh biến dạng.

4. Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo

Áp dụng cho người bị thoái hóa hoặc hư hại đĩa đệm nặng. Đĩa đệm nhân tạo giúp duy trì chuyển động linh hoạt của cột sống sau mổ.

5. Phẫu thuật giải ép ống sống (Laminectomy)

Cắt bỏ một phần xương hoặc dây chằng để giảm áp lực lên tủy sống, thường dùng trong điều trị hẹp ống sống nặng.


Rủi ro và biến chứng sau phẫu thuật cột sống

Mặc dù phẫu thuật ngày càng an toàn, song vẫn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định mà người bệnh cần nắm rõ:

  • Nhiễm trùng vết mổ: Có thể xảy ra nếu chăm sóc sau phẫu thuật không đúng cách.

  • Tổn thương thần kinh: Do vị trí mổ gần tủy sống, nếu thao tác sai có thể ảnh hưởng cảm giác hoặc vận động.

  • Tái phát thoát vị đĩa đệm: Một số trường hợp có thể bị thoát vị lại tại cùng vị trí hoặc đốt sống lân cận.

  • Đau kéo dài: Dù đã phẫu thuật, nhưng cơ, dây chằng hoặc thần kinh bị tổn thương trước đó vẫn có thể gây đau mạn tính.

  • Dính sẹo mô mềm: Có thể ảnh hưởng đến chuyển động tự nhiên của cột sống.

Việc lựa chọn bác sĩ phẫu thuật có kinh nghiệm và cơ sở y tế uy tín đóng vai trò quyết định trong việc giảm thiểu biến chứng.


Chăm sóc sau phẫu thuật cột sống

Chăm sóc sau phẫu thuật cột sống

Chăm sóc đúng cách sau mổ giúp vết thương nhanh lành, giảm đau và phục hồi chức năng hiệu quả hơn.

1. Nghỉ ngơi đúng tư thế

Trong vài tuần đầu, bệnh nhân nên nằm giường phẳng, tránh xoay người hoặc cúi gập mạnh. Khi ngồi hoặc đứng, cần giữ lưng thẳng, tránh mang vác vật nặng.

2. Dùng thuốc theo chỉ định

Bác sĩ thường kê thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng. Tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc.

3. Vật lý trị liệu phục hồi

Sau khi vết mổ ổn định, các bài tập nhẹ như kéo giãn, đi bộ, tập cơ lưng giúp tăng sức mạnh và độ linh hoạt cho cột sống.

4. Dinh dưỡng hỗ trợ lành vết thương

Bổ sung thực phẩm giàu protein, vitamin C, D và canxi giúp tái tạo mô và xương nhanh hơn. Uống đủ nước để duy trì độ đàn hồi của đĩa đệm.

5. Tái khám định kỳ

Theo dõi quá trình hồi phục và phát hiện sớm biến chứng. Bác sĩ có thể chỉ định chụp MRI hoặc X-quang để đánh giá kết quả phẫu thuật.


Làm thế nào để phòng tránh phải phẫu thuật cột sống?

Phòng ngừa vẫn là giải pháp tốt nhất giúp bảo vệ cột sống và giảm nguy cơ phải phẫu thuật.

  • Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh gây áp lực quá lớn lên cột sống.

  • Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập như bơi, yoga, đi bộ giúp tăng sức mạnh cơ lưng và cải thiện tư thế.

  • Ngồi và làm việc đúng tư thế: Giữ lưng thẳng, vai thả lỏng, hạn chế ngồi lâu.

  • Không bê vật nặng sai cách: Khi nhấc vật, nên gập gối thay vì cúi lưng.

  • Khám định kỳ: Phát hiện sớm các bệnh lý thoái hóa, thoát vị, trượt đốt sống để điều trị kịp thời.


Khi nào cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa?

Người bệnh cần đi khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng sau:

  • Đau lưng dữ dội kéo dài dù đã nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc.

  • Tê bì, yếu liệt tay hoặc chân.

  • Mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện.

  • Đau tăng sau khi chấn thương hoặc va đập mạnh.

Bác sĩ chuyên khoa thần kinh hoặc chấn thương chỉnh hình sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân và tư vấn phương pháp điều trị tối ưu.


Phẫu thuật cột sống không phải là lựa chọn đầu tiên, nhưng là giải pháp quan trọng khi các phương pháp khác không còn hiệu quả. Hiểu rõ tình trạng bệnh, tuân thủ hướng dẫn điều trị và chăm sóc đúng cách sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, trở lại cuộc sống bình thường và tránh tái phát về sau.


Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây

Trờ thành đối tác của Đặt khám nhanh

Hợp tác - Chia sẻ - Thành công
Đăng ký ngay
zalo logo