Bệnh trĩ là bệnh lý hậu môn – trực tràng phổ biến, có thể gặp ở cả nam và nữ, đặc biệt ở người ít vận động, táo bón kéo dài hoặc làm việc nặng. Dù không đe dọa tính mạng, trĩ gây ra nhiều phiền toái: đau rát, chảy máu, khó ngồi lâu và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Điều đáng nói là nhiều người bệnh chậm trễ trong việc khám do e ngại, dẫn đến bệnh nặng hơn, buộc phải điều trị xâm lấn thay vì chỉ cần can thiệp nhẹ nhàng ngay từ đầu.
Để giúp người bệnh có cơ sở lựa chọn nơi khám và điều trị uy tín, bài viết sau trình bày toàn diện về nguyên nhân, dấu hiệu, các phương pháp điều trị cũng như tiêu chí lựa chọn cơ sở y tế phù hợp.
1. Bệnh trĩ là gì và vì sao ngày càng phổ biến?
Bệnh trĩ hình thành khi các đám rối tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị giãn quá mức, tạo thành búi trĩ. Dựa vào vị trí xuất hiện, trĩ chia thành hai loại chính:
-
Trĩ nội: búi trĩ nằm bên trong ống hậu môn.
-
Trĩ ngoại: búi trĩ nằm ngoài rìa hậu môn, dễ nhìn thấy bằng mắt thường.
Ngoài ra, một số trường hợp xuất hiện cả hai loại, gọi là trĩ hỗn hợp.
Bệnh trĩ tăng nhanh trong những năm gần đây do nhiều yếu tố:
-
Thói quen ngồi lâu, ít vận động.
-
Táo bón kéo dài và rặn mạnh khi đi đại tiện.
-
Làm việc nặng, tăng áp lực ổ bụng.
-
Mang thai hoặc sau sinh.
-
Chế độ ăn thiếu chất xơ và uống ít nước.
Hiểu rõ nguyên nhân giúp người bệnh thay đổi lối sống và phòng ngừa bệnh hiệu quả hơn.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ qua từng giai đoạn
Bệnh trĩ có thể tiến triển qua nhiều mức độ. Việc nhận biết sớm sẽ giúp quá trình điều trị nhẹ nhàng, ít xâm lấn hơn.
2.1. Chảy máu khi đi đại tiện
Đây là dấu hiệu đầu tiên và phổ biến nhất. Máu có thể dính trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt sau mỗi lần đi tiêu. Khi bệnh nặng, máu có thể chảy thành tia.
2.2. Sa búi trĩ
-
Giai đoạn nhẹ: búi trĩ sa ra khi rặn nhưng tự co lên.
-
Giai đoạn trung bình: phải dùng tay đẩy mới lên.
-
Giai đoạn nặng: sa hẳn ra ngoài và không thể đưa vào trong.
2.3. Đau rát và sưng vùng hậu môn
Đau tăng lên khi ngồi lâu hoặc đi lại, đặc biệt trong trĩ ngoại do vị trí dễ bị cọ xát.
2.4. Ngứa hậu môn, tiết dịch
Dịch nhầy rỉ ra khiến da vùng hậu môn bị kích ứng, gây ngứa và khó chịu.
Nhận diện đúng triệu chứng giúp bác sĩ định hướng chính xác mức độ bệnh và phương án điều trị phù hợp.
3. Các phương pháp khám bệnh trĩ tại cơ sở y tế
Quá trình thăm khám trĩ thường diễn ra theo các bước:
3.1. Khai thác triệu chứng và thói quen sinh hoạt
Bác sĩ sẽ hỏi về thời gian xuất hiện triệu chứng, tần suất chảy máu, mức độ đau và thói quen sinh hoạt hằng ngày. Đây là căn cứ quan trọng để đánh giá nguy cơ và phân loại bệnh.
3.2. Khám hậu môn – trực tràng
Bác sĩ kiểm tra trực tiếp bằng quan sát hoặc khám bằng tay để xác định vị trí và đặc điểm búi trĩ. Với trĩ nội, có thể cần dùng dụng cụ để xem rõ búi trĩ bên trong.
3.3. Nội soi hậu môn – trực tràng
Phương pháp này cho hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong, giúp xác định chính xác mức độ bệnh, loại trĩ và loại trừ các bệnh lý khác như polyp, viêm loét hay u trực tràng.
3.4. Xét nghiệm hỗ trợ
Một số trường hợp có thể được chỉ định xét nghiệm máu để kiểm tra thiếu máu do chảy máu kéo dài. Những người có triệu chứng nghi ngờ bệnh lý khác cũng sẽ được kiểm tra thêm.
4. Các phương pháp điều trị bệnh trĩ đang được áp dụng hiện nay
Điều trị trĩ phụ thuộc vào loại trĩ, mức độ bệnh và tình trạng của từng bệnh nhân.
4.1. Điều trị nội khoa (không xâm lấn)
Áp dụng cho trĩ độ I và một số trường hợp độ II.
-
Thuốc uống: chống viêm, tăng sức bền thành mạch, giảm phù nề.
-
Thuốc đặt hậu môn: giảm đau, làm co búi trĩ.
-
Điều chỉnh chế độ ăn: tăng chất xơ, uống nhiều nước, hạn chế đồ cay nóng.
-
Thay đổi thói quen: không nhịn đi tiêu, không ngồi lâu, tập thể dục thường xuyên.
Điều trị nội khoa đơn giản nhưng cần tuân thủ đều đặn để đạt hiệu quả tốt.
4.2. Các thủ thuật xâm lấn tối thiểu
Phù hợp với trĩ độ II và III.
-
Thắt búi trĩ bằng vòng cao su: làm giảm lưu lượng máu đến búi trĩ, giúp búi trĩ teo dần.
-
Chích xơ búi trĩ: tạo mô xơ để cố định búi trĩ vào thành trực tràng.
-
Quang đông hồng ngoại: dùng nhiệt làm co mạch và giảm kích thước búi trĩ.
Ưu điểm của các thủ thuật này là thời gian hồi phục nhanh, ít đau và không cần nằm viện.
4.3. Phẫu thuật trĩ
Áp dụng cho trĩ độ III nặng và độ IV.
Ngày nay có nhiều phương pháp hiện đại:
-
Phẫu thuật cắt trĩ truyền thống áp dụng cho búi trĩ lớn.
-
Phẫu thuật Longo (PPH) giúp giảm đau và thời gian hồi phục nhanh.
-
Phẫu thuật laser hoặc sóng cao tần giúp giảm chảy máu, hạn chế xâm lấn.
Phẫu thuật giúp giải quyết triệt để búi trĩ nhưng cần thực hiện tại cơ sở uy tín với bác sĩ giàu kinh nghiệm.
5. Tiêu chí chọn nơi khám và điều trị bệnh trĩ uy tín
Để việc khám chữa đạt hiệu quả cao, người bệnh nên lựa chọn cơ sở y tế dựa trên các tiêu chí sau:
5.1. Bác sĩ chuyên khoa hậu môn – trực tràng
Những bác sĩ có kinh nghiệm lâu năm trong khám trĩ sẽ đánh giá chính xác mức độ bệnh và đưa ra phương án phù hợp, tránh tình trạng điều trị sai hướng hoặc không hiệu quả.
5.2. Trang thiết bị hiện đại
Nội soi và các thiết bị chẩn đoán cần đảm bảo chất lượng để bác sĩ có cái nhìn chính xác nhất về tổn thương.
5.3. Quy trình khám minh bạch, chuyên nghiệp
Từ tiếp nhận bệnh nhân đến tư vấn điều trị đều có quy trình rõ ràng, giúp người bệnh yên tâm và tránh phát sinh ngoài ý muốn.
5.4. Môi trường sạch sẽ, đảm bảo vô khuẩn
Điều này đặc biệt quan trọng vì các thủ thuật vùng hậu môn dễ nhiễm khuẩn nếu không đảm bảo vệ sinh.
5.5. Chi phí rõ ràng
Người bệnh nên chọn nơi công khai giá dịch vụ và giải thích kỹ trước khi thực hiện.
6. Lời khuyên giúp phòng ngừa bệnh trĩ tái phát
Ngay cả khi đã điều trị khỏi, trĩ vẫn có thể quay lại nếu người bệnh không duy trì lối sống lành mạnh.
Một số lưu ý quan trọng:
-
Ăn nhiều chất xơ từ rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt.
-
Uống đủ nước mỗi ngày để hệ tiêu hóa hoạt động tốt.
-
Không nhịn đi đại tiện và tránh rặn mạnh.
-
Hạn chế ngồi lâu, đặc biệt là dân văn phòng.
-
Tập luyện thể dục thường xuyên để cải thiện lưu thông máu.
-
Giữ vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ, khô thoáng.
Việc thay đổi thói quen sinh hoạt là giải pháp bền vững giúp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa tái phát.
