Giải mã xét nghiệm hormone sinh sản: Bước đầu quan trọng trong điều trị hiếm muộn
Xét nghiệm hormone sinh sản – Mấu chốt trong hành trình tìm con
Trong những năm gần đây, tỷ lệ các cặp vợ chồng trẻ gặp khó khăn trong việc thụ thai đang có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân có thể đến từ nữ giới, nam giới, hoặc cả hai. Tuy nhiên, một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản chính là sự cân bằng hormone sinh dục. Việc thực hiện xét nghiệm hormone sinh sản từ sớm giúp đánh giá toàn diện sức khỏe sinh sản, phát hiện những rối loạn tiềm ẩn và đưa ra hướng điều trị phù hợp.
Đối với các bác sĩ chuyên khoa hiếm muộn, đây là một bước không thể thiếu trong quy trình chẩn đoán, giúp lý giải nguyên nhân chậm có con một cách khoa học và chính xác.
Hormone sinh sản là gì và ảnh hưởng như thế nào đến việc thụ thai?
Hormone sinh sản là nhóm nội tiết tố do các tuyến nội tiết trong cơ thể sản xuất, điều hòa hoạt động của cơ quan sinh dục và chi phối trực tiếp quá trình rụng trứng, sản xuất tinh trùng, khả năng mang thai và duy trì thai kỳ.
Ở nữ giới, các hormone chính bao gồm:
-
FSH (Follicle Stimulating Hormone): kích thích nang trứng phát triển.
-
LH (Luteinizing Hormone): kích thích rụng trứng và hình thành hoàng thể.
-
Estradiol (E2): điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, làm dày niêm mạc tử cung.
-
Progesterone: giúp duy trì thai kỳ.
-
AMH (Anti-Müllerian Hormone): đánh giá dự trữ buồng trứng, một trong những chỉ số quan trọng nhất.
Ở nam giới, các hormone quan trọng bao gồm:
-
Testosterone: điều hòa sản xuất tinh trùng và chức năng sinh dục.
-
FSH, LH: hỗ trợ quá trình sinh tinh trong tinh hoàn.
-
Prolactin: nếu tăng bất thường có thể gây giảm ham muốn, rối loạn sinh tinh.
Sự mất cân bằng bất kỳ hormone nào trong nhóm này đều có thể dẫn đến rối loạn sinh sản, làm giảm khả năng thụ thai tự nhiên, thậm chí gây vô sinh.
Các chỉ số xét nghiệm hormone sinh sản quan trọng ở nữ giới
1. FSH (Hormone kích thích nang trứng)
-
Ý nghĩa: FSH giúp thúc đẩy sự phát triển của nang noãn, chuẩn bị cho quá trình rụng trứng.
-
Chỉ số bình thường: 3–10 IU/L (tùy giai đoạn chu kỳ).
-
FSH cao có thể báo hiệu suy buồng trứng sớm, dự trữ trứng kém.
2. LH (Hormone hoàng thể hóa)
-
Ý nghĩa: Làm tăng đột ngột dẫn đến rụng trứng.
-
Chỉ số bình thường: 2–15 IU/L.
-
LH cao bất thường có thể gặp ở bệnh lý buồng trứng đa nang (PCOS).
3. Estradiol (E2)
-
Vai trò: Điều hòa niêm mạc tử cung, giúp trứng chín và rụng.
-
Chỉ số lý tưởng: khoảng 25–75 pg/mL trong giai đoạn đầu chu kỳ.
-
E2 quá cao hoặc quá thấp đều ảnh hưởng đến chu kỳ kinh và khả năng làm tổ của phôi.
4. AMH (Anti-Müllerian Hormone)
-
Ý nghĩa: AMH là chỉ số phản ánh chính xác số lượng nang noãn còn lại trong buồng trứng.
-
Chỉ số bình thường: 1.0–4.0 ng/mL.
-
AMH thấp (<1.0 ng/mL) cho thấy dự trữ buồng trứng suy giảm – điều cần đặc biệt lưu ý khi lên phác đồ hỗ trợ sinh sản.
5. Progesterone
-
Vai trò: Duy trì niêm mạc tử cung, hỗ trợ thai bám và phát triển.
-
Chỉ số cần theo dõi: thường vào ngày 21 của chu kỳ.
-
Mức progesterone đủ cao chứng minh rằng quá trình rụng trứng đã xảy ra.
Các chỉ số hormone sinh sản ở nam giới và vai trò trong sinh tinh
1. Testosterone
-
Chức năng: Duy trì ham muốn tình dục, hỗ trợ sản xuất tinh trùng.
-
Chỉ số bình thường: 300–1.000 ng/dL.
-
Thiếu testosterone có thể dẫn đến giảm chất lượng và số lượng tinh trùng.
2. FSH và LH
-
FSH: Kích thích tế bào Sertoli trong tinh hoàn sản xuất tinh trùng.
-
LH: Kích thích tế bào Leydig sản xuất testosterone.
-
Chỉ số FSH, LH bất thường có thể là dấu hiệu của rối loạn chức năng tuyến yên hoặc tinh hoàn.
3. Prolactin
-
Bình thường < 20 ng/mL.
-
Tăng prolactin có thể làm giảm testosterone, gây rối loạn cương, giảm sinh tinh.
Khi nào nên làm xét nghiệm hormone sinh sản?
Việc chỉ định thực hiện xét nghiệm hormone sinh sản được bác sĩ đưa ra trong các trường hợp sau:
-
Cặp vợ chồng dưới 35 tuổi, quan hệ đều đặn không bảo vệ trên 12 tháng nhưng chưa có thai.
-
Nữ giới trên 35 tuổi không có thai sau 6 tháng cố gắng.
-
Người có chu kỳ kinh không đều, rong kinh, thiểu kinh hoặc vô kinh.
-
Người có tiền sử bệnh lý phụ khoa như buồng trứng đa nang, u xơ tử cung, viêm vùng chậu...
-
Nam giới có dấu hiệu rối loạn cương, xuất tinh sớm, tinh trùng yếu hoặc bất thường tinh dịch đồ.
Việc xét nghiệm thường được chỉ định vào các ngày cụ thể trong chu kỳ kinh nguyệt (với nữ), hoặc bất cứ thời điểm nào nếu là nam giới. Điều này giúp đảm bảo kết quả phản ánh chính xác nhất trạng thái nội tiết.
Xét nghiệm hormone sinh sản hỗ trợ điều trị hiếm muộn như thế nào?
Kết quả xét nghiệm không chỉ giúp chẩn đoán nguyên nhân vô sinh – hiếm muộn, mà còn là cơ sở để bác sĩ lựa chọn phương pháp hỗ trợ sinh sản phù hợp:
-
Xác định có rụng trứng hay không: Nếu hormone rụng trứng thấp, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kích thích rụng trứng.
-
Dự đoán đáp ứng buồng trứng trong IVF: Dựa trên AMH và FSH, bác sĩ sẽ thiết kế phác đồ kích thích phù hợp, tránh quá kích buồng trứng.
-
Điều trị buồng trứng đa nang: Hormone LH cao bất thường có thể chỉ ra hội chứng PCOS – từ đó cần dùng thuốc điều chỉnh nội tiết hoặc IUI, IVF.
-
Điều chỉnh testosterone ở nam: Thiếu testosterone có thể bổ sung bằng thuốc, giúp cải thiện chất lượng tinh trùng.
-
Tư vấn thời điểm vàng để thụ thai: Hormone giúp bác sĩ nhận biết giai đoạn dễ thụ thai nhất, từ đó đưa ra lịch quan hệ phù hợp.
Xét nghiệm hormone sinh sản ở đâu uy tín?
Chọn đúng địa chỉ y tế uy tín là yếu tố then chốt để đảm bảo kết quả xét nghiệm hormone sinh sản chính xác và an toàn. Đơn vị y tế cần có hệ thống máy móc phân tích hiện đại, quy trình lấy mẫu chuẩn y khoa và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm tư vấn, diễn giải kết quả rõ ràng. Đồng thời, nơi khám cần có dịch vụ đồng hành hỗ trợ điều trị hiếm muộn trọn gói, giúp người bệnh không phải loay hoay tự tìm hiểu và đi nhiều nơi.
