Đáy mắt và màng bồ đào: Những bệnh lý nguy hiểm bạn cần biết

Vai trò của đáy mắt và màng bồ đào

Vai trò của đáy mắt và màng bồ đào

Đáy mắt là phần trong cùng của nhãn cầu, nơi chứa võng mạc, hoàng điểm và thần kinh thị giác. Đây là khu vực quan trọng quyết định khả năng nhìn của con người. Trong khi đó, màng bồ đào là lớp giữa của mắt, bao gồm mống mắt, thể mi và hắc mạc. Màng bồ đào có nhiệm vụ cung cấp máu nuôi dưỡng các cấu trúc quan trọng của nhãn cầu và điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào mắt.

Khi một trong hai bộ phận này gặp vấn đề, thị lực sẽ suy giảm nhanh chóng. Nhiều bệnh lý tại đáy mắt và màng bồ đào tiến triển âm thầm, khó nhận biết trong giai đoạn đầu, chỉ đến khi bệnh nặng mới có biểu hiện rõ rệt.

Các bệnh lý thường gặp ở đáy mắt

1. Thoái hóa hoàng điểm tuổi già (AMD)

Thoái hóa hoàng điểm là nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực ở người cao tuổi. Bệnh xảy ra khi hoàng điểm – vùng trung tâm của võng mạc – bị tổn thương, làm giảm khả năng nhìn chi tiết.

Triệu chứng:

  • Nhìn mờ, đặc biệt khi đọc hoặc nhìn gần

  • Xuất hiện vùng tối hoặc mờ ở trung tâm tầm nhìn

  • Màu sắc trở nên kém tươi sáng

Nguyên nhân – yếu tố nguy cơ:

  • Tuổi tác cao

  • Hút thuốc lá

  • Tiền sử gia đình

  • Thói quen ăn uống kém lành mạnh

Biến chứng: Nếu không kiểm soát, thoái hóa hoàng điểm có thể dẫn đến mất thị lực trung tâm vĩnh viễn.

2. Bệnh võng mạc đái tháo đường

Đây là biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, xảy ra khi lượng đường trong máu cao làm tổn thương các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng võng mạc.

Triệu chứng:

  • Nhìn mờ hoặc dao động

  • Nhìn thấy đốm đen hoặc vệt sáng

  • Mất dần khả năng nhìn ban đêm

Nguyên nhân: Kiểm soát đường huyết kém trong thời gian dài.

Biến chứng: Xuất huyết dịch kính, bong võng mạc, mù lòa.

3. Tắc tĩnh mạch võng mạc

Tắc nghẽn dòng máu tại tĩnh mạch võng mạc khiến dịch và máu rò rỉ vào võng mạc, gây phù hoàng điểm và giảm thị lực.

Triệu chứng:

  • Thị lực giảm đột ngột, thường chỉ ở một mắt

  • Vùng nhìn bị mờ, tối

  • Xuất hiện điểm mù

Nguyên nhân:

  • Tăng huyết áp

  • Xơ vữa động mạch

  • Bệnh tim mạch

Biến chứng: Phù hoàng điểm kéo dài, tăng nhãn áp tân mạch, mất thị lực không hồi phục.

4. Thoái hóa võng mạc sắc tố

Là bệnh di truyền hiếm gặp, tiến triển chậm nhưng gây suy giảm thị lực nghiêm trọng.

Triệu chứng:

  • Giảm khả năng nhìn ban đêm

  • Tầm nhìn hẹp dần (nhìn như qua ống)

  • Thị lực trung tâm bị ảnh hưởng ở giai đoạn cuối

Biến chứng: Có thể dẫn đến mù vĩnh viễn.


Các bệnh lý thường gặp ở màng bồ đào

Các bệnh lý thường gặp ở màng bồ đào

1. Viêm màng bồ đào

Đây là tình trạng viêm của mống mắt, thể mi hoặc hắc mạc, chiếm tỷ lệ cao trong nhóm bệnh lý ở màng bồ đào.

Triệu chứng:

  • Đỏ mắt, đau nhức

  • Nhạy cảm với ánh sáng

  • Nhìn mờ hoặc xuất hiện “ruồi bay” trước mắt

Nguyên nhân:

  • Nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, ký sinh trùng)

  • Bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus

  • Chấn thương mắt

Biến chứng: Nếu không điều trị kịp thời, bệnh dễ gây tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và tổn thương vĩnh viễn võng mạc.

2. Khối u màng bồ đào

Khối u có thể lành tính hoặc ác tính, thường xuất hiện ở hắc mạc.

Triệu chứng:

  • Nhìn mờ, biến dạng hình ảnh

  • Vùng tối trong tầm nhìn

  • Một số trường hợp không có triệu chứng rõ rệt

Nguy cơ: Khối u ác tính có thể di căn, đe dọa tính mạng bệnh nhân.


Tầm quan trọng của việc khám đáy mắt định kỳ

Khám đáy mắt không chỉ giúp phát hiện sớm các bệnh lý ở mắt mà còn phản ánh tình trạng sức khỏe toàn thân, ví dụ như tiểu đường, tăng huyết áp hay rối loạn mạch máu. Nhiều bệnh lý nguy hiểm có thể được điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm.

Đối tượng cần khám định kỳ:

  • Người trên 40 tuổi

  • Người mắc bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, tim mạch

  • Người có tiền sử gia đình bị bệnh mắt

  • Người làm việc trong môi trường độc hại hoặc thường xuyên sử dụng máy tính


Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Các bác sĩ nhãn khoa sẽ sử dụng nhiều phương pháp để chẩn đoán như soi đáy mắt, chụp mạch huỳnh quang, OCT (chụp cắt lớp võng mạc).

Điều trị:

  • Thuốc nhỏ mắt, thuốc toàn thân chống viêm, kháng sinh, kháng virus

  • Tiêm nội nhãn (thuốc chống VEGF) trong bệnh võng mạc đái tháo đường, thoái hóa hoàng điểm thể ướt

  • Phẫu thuật laser hoặc phẫu thuật cắt dịch kính đối với các trường hợp biến chứng nặng

  • Theo dõi định kỳ và thay đổi lối sống để hạn chế tiến triển bệnh


Biện pháp phòng ngừa

  • Kiểm soát tốt các bệnh toàn thân như tiểu đường, tăng huyết áp

  • Không hút thuốc lá

  • Ăn nhiều rau xanh, cá, thực phẩm giàu omega-3 và chất chống oxy hóa

  • Đeo kính bảo hộ khi làm việc trong môi trường nguy hiểm

  • Khám mắt định kỳ 6 – 12 tháng/lần


Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây

Trờ thành đối tác của Đặt khám nhanh

Hợp tác - Chia sẻ - Thành công
Đăng ký ngay
zalo logo