Sau sinh, cơ thể người mẹ trải qua nhiều thay đổi lớn, từ mất máu, suy giảm sức đề kháng cho đến áp lực chăm sóc con nhỏ. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý không chỉ giúp mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe mà còn đảm bảo nguồn sữa dồi dào và chất lượng cho bé. Tuy nhiên, việc ăn uống sau sinh cần được lên kế hoạch khoa học, tránh những thực phẩm có thể gây hại hoặc làm chậm quá trình hồi phục.
Bệnh viện Thu Cúc với thế mạnh trong chăm sóc sản phụ sau sinh đã xây dựng những hướng dẫn dinh dưỡng cụ thể, giúp mẹ dễ dàng áp dụng ngay trong cuộc sống hằng ngày.
Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng sau sinh
Dinh dưỡng sau sinh không đơn thuần chỉ để cung cấp năng lượng mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
-
Giúp cơ thể mẹ phục hồi nhanh sau ca sinh, đặc biệt với sản phụ sinh mổ.
-
Tăng chất lượng và số lượng sữa mẹ, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho bé.
-
Giảm nguy cơ táo bón, thiếu máu, viêm nhiễm.
-
Hỗ trợ tinh thần thoải mái, giảm mệt mỏi và nguy cơ trầm cảm sau sinh.
-
Giúp mẹ duy trì cân nặng hợp lý và lấy lại vóc dáng tự nhiên.
Nguyên tắc dinh dưỡng cho mẹ sau sinh
Các bác sĩ Bệnh viện Thu Cúc khuyến nghị mẹ nên tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản sau:
-
Đa dạng thực phẩm: Không chỉ ăn một nhóm thực phẩm, mẹ cần kết hợp đủ 4 nhóm chính: chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất.
-
Ăn nhiều bữa nhỏ: Chia nhỏ thành 5–6 bữa/ngày để giảm áp lực tiêu hóa và duy trì năng lượng ổn định.
-
Uống đủ nước: Mỗi ngày nên uống từ 2–2,5 lít nước, bao gồm cả sữa và nước canh, để hỗ trợ tiết sữa.
-
Hạn chế thực phẩm gây đầy bụng: Một số món ăn như đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng, nước uống có gas nên được hạn chế.
-
Ăn chín, uống sôi: Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để tránh ngộ độc, đặc biệt khi hệ miễn dịch còn yếu.
Thực phẩm nên bổ sung cho mẹ sau sinh
1. Nhóm thực phẩm giàu protein
Thịt nạc, cá, trứng, sữa và các loại đậu giúp mẹ nhanh chóng phục hồi vết thương, đồng thời cung cấp năng lượng cho quá trình tiết sữa.
2. Rau xanh và trái cây tươi
Các loại rau như rau ngót, rau mồng tơi, bí đỏ, cùng trái cây như cam, bưởi, chuối cung cấp vitamin A, C, E và chất xơ, giúp tăng sức đề kháng và ngăn ngừa táo bón.
3. Ngũ cốc nguyên hạt
Yến mạch, gạo lứt và bánh mì nguyên cám là nguồn tinh bột lành mạnh, hỗ trợ duy trì năng lượng lâu dài.
4. Thực phẩm giàu sắt và canxi
Gan động vật, hải sản, sữa, phô mai và các loại hạt như hạnh nhân, mè đen giúp bổ sung sắt và canxi, phòng chống thiếu máu và loãng xương.
5. Chất béo lành mạnh
Dầu oliu, dầu mè, quả bơ và cá hồi cung cấp omega-3, tốt cho tim mạch và sự phát triển trí não của bé.
Thực phẩm cần hạn chế
-
Cà phê, trà đặc, rượu bia và nước ngọt có gas vì ảnh hưởng đến chất lượng sữa.
-
Thực phẩm sống hoặc chưa chín kỹ như gỏi cá, thịt tái vì dễ gây nhiễm khuẩn.
-
Đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng khiến mẹ khó tiêu và bé dễ gặp vấn đề tiêu hóa.
Chế độ dinh dưỡng gợi ý trong ngày
Theo gợi ý từ Bệnh viện Thu Cúc, một ngày ăn uống khoa học cho mẹ sau sinh có thể gồm:
-
Bữa sáng: Cháo yến mạch nấu sữa tươi và trứng luộc.
-
Bữa phụ sáng: Một ly sữa ít béo hoặc sinh tố trái cây.
-
Bữa trưa: Cơm gạo lứt, cá hồi hấp, rau ngót luộc và canh bí đỏ.
-
Bữa phụ chiều: Sữa chua không đường và một ít hạnh nhân.
-
Bữa tối: Thịt gà nạc kho, canh rau mồng tơi, cơm trắng.
-
Bữa phụ tối: Một ly sữa ấm để tăng tiết sữa về đêm.
Vai trò của dinh dưỡng kết hợp vận động và tâm lý
Dinh dưỡng chỉ là một phần trong quá trình hồi phục. Các bác sĩ Thu Cúc khuyến khích mẹ kết hợp thêm vận động nhẹ nhàng như đi bộ, tập thở hoặc yoga sau sinh. Đồng thời, giữ tinh thần thoải mái, tránh stress sẽ giúp hormone ổn định và quá trình tiết sữa thuận lợi hơn.
Lợi ích khi được tư vấn dinh dưỡng tại Bệnh viện Thu Cúc
-
Đội ngũ bác sĩ sản khoa và dinh dưỡng giàu kinh nghiệm, theo dõi sát sao tình trạng của mẹ.
-
Thực đơn được cá nhân hóa, phù hợp với từng thể trạng, đặc biệt cho mẹ sinh thường, sinh mổ hoặc đang cho con bú.
-
Hướng dẫn chi tiết, dễ áp dụng trong đời sống hằng ngày.
-
Dịch vụ hậu sản toàn diện, kết hợp chăm sóc thể chất và tinh thần.
