Chế độ ăn cho người đau dạ dày: Tư vấn từ chuyên gia Thu Cúc
Dưới đây là hướng dẫn chế độ ăn cho người đau dạ dày do chuyên gia tiêu hóa Bệnh viện Thu Cúc chia sẻ.
1. Vai trò của chế độ ăn trong điều trị đau dạ dày
Dạ dày có nhiệm vụ co bóp, tiết dịch tiêu hóa và nghiền nát thức ăn. Khi bị viêm hoặc loét, lớp niêm mạc trở nên nhạy cảm hơn với axit, khiến các triệu chứng như đau, ợ chua, buồn nôn dễ xuất hiện.
Một chế độ ăn phù hợp có thể:
-
Giảm áp lực lên niêm mạc dạ dày.
-
Trung hòa bớt axit, hạn chế kích ứng.
-
Cung cấp dinh dưỡng giúp tái tạo và bảo vệ niêm mạc.
-
Giúp kiểm soát cân nặng, giảm nguy cơ biến chứng.
2. Nguyên tắc chung trong chế độ ăn cho người đau dạ dày
Chuyên gia Thu Cúc khuyến cáo người bệnh cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
2.1. Ăn đúng giờ, chia nhỏ bữa
Không bỏ bữa và tránh để bụng đói quá lâu, vì điều này làm tăng tiết axit, gây kích ứng. Người bệnh nên ăn 5–6 bữa nhỏ/ngày để giảm áp lực cho dạ dày.
2.2. Ăn chậm, nhai kỹ
Nhai kỹ giúp thức ăn được nghiền nát, giảm thời gian và công suất làm việc của dạ dày.
2.3. Hạn chế thức ăn kích thích tiết axit
Tránh thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ chua, cà phê, rượu bia và nước ngọt có ga.
2.4. Ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu
Cháo, súp, cơm nát, khoai nghiền hoặc các món hấp, luộc sẽ nhẹ nhàng hơn cho dạ dày.
3. Thực phẩm nên ăn khi bị đau dạ dày
Các chuyên gia tiêu hóa Thu Cúc khuyên người bệnh nên ưu tiên nhóm thực phẩm hỗ trợ bảo vệ niêm mạc và trung hòa axit:
3.1. Nhóm tinh bột dễ tiêu
-
Cơm trắng, bánh mì mềm, cháo, bún, mì.
-
Khoai lang, khoai tây luộc hoặc hấp.
Tinh bột tạo lớp màng bảo vệ tạm thời cho niêm mạc, giảm cảm giác cồn cào.
3.2. Thực phẩm giàu protein dễ tiêu hóa
-
Thịt nạc như gà bỏ da, cá, thịt lợn nạc.
-
Trứng gà luộc hoặc hấp.
Protein cần thiết để phục hồi tổn thương nhưng nên chọn loại ít mỡ.
3.3. Rau củ quả ít chất xơ không tan
-
Bí đỏ, cà rốt, súp lơ, rau mồng tơi.
-
Hoa quả ngọt như chuối chín, đu đủ, táo chín mềm.
Chúng cung cấp vitamin, khoáng chất nhưng không gây cọ xát lên niêm mạc.
3.4. Thực phẩm giàu probiotic
-
Sữa chua không đường.
-
Một số loại thực phẩm lên men an toàn.
Probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
4. Thực phẩm cần tránh
Một số thực phẩm có thể làm tình trạng đau dạ dày trầm trọng hơn:
-
Đồ ăn chua: cam, chanh, dứa, cà chua sống.
-
Thực phẩm cay nóng: ớt, tiêu, mù tạt.
-
Đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ: gà rán, khoai tây chiên.
-
Đồ uống kích thích: cà phê, trà đặc, rượu bia, nước ngọt có gas.
-
Thức ăn quá cứng hoặc nhiều xơ: các loại hạt cứng, rau sống già.
5. Gợi ý thực đơn trong ngày cho người đau dạ dày
Chuyên gia Thu Cúc đưa ra một số gợi ý thực đơn để áp dụng:
Bữa sáng
-
Cháo thịt băm bí đỏ + 1 ly sữa ấm không đường.
Bữa phụ sáng
-
Chuối chín hoặc đu đủ chín mềm.
Bữa trưa
-
Cơm trắng, cá hấp, canh rau mồng tơi nấu thịt nạc.
Bữa phụ chiều
-
Sữa chua không đường.
Bữa tối
-
Cháo gà xé + rau củ luộc.
Bữa phụ tối (nếu đói)
-
Một ly sữa ấm hoặc bánh mì mềm.
6. Lưu ý khi ăn uống để bảo vệ dạ dày
-
Tránh nằm ngay sau khi ăn, nên nghỉ ít nhất 30 phút.
-
Không vận động mạnh ngay sau bữa ăn.
-
Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.
-
Uống đủ nước, chia nhỏ lượng uống trong ngày.
-
Không ăn quá no hoặc để bụng quá đói.
7. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu áp dụng chế độ ăn nhưng vẫn có các triệu chứng như đau nhiều, nôn ra máu, đi ngoài phân đen, sụt cân nhanh hoặc khó nuốt, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tại Bệnh viện Thu Cúc, bệnh nhân sẽ được khám với bác sĩ tiêu hóa giàu kinh nghiệm, áp dụng các kỹ thuật chẩn đoán hiện đại như nội soi, xét nghiệm H. pylori, siêu âm và chụp CT để tìm ra nguyên nhân chính xác.
