Bệnh nhi và ba hệ cơ quan quan trọng: Hô hấp, Tiêu hóa, Thận – Tiết niệu cần được quan tâm thế nào?

1. Hệ hô hấp – “Cửa ngõ” dễ tổn thương nhất của trẻ nhỏ

Hệ hô hấp của trẻ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi, rất nhạy cảm trước các yếu tố môi trường như khói bụi, thời tiết lạnh, hay virus lây lan trong không khí. Bệnh lý hô hấp là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ phải nhập viện mỗi năm.

1.1. Các bệnh hô hấp thường gặp ở trẻ

• Viêm mũi họng cấp: Gây ho, sổ mũi, sốt nhẹ, biếng ăn. Bệnh thường xuất hiện khi thời tiết thay đổi hoặc trẻ tiếp xúc với người đang bị cảm.

• Viêm phế quản: Biểu hiện bằng ho khan chuyển đờm, thở rít, khó thở. Nếu không điều trị sớm có thể dẫn đến viêm phổi.

• Viêm phổi: Là bệnh nguy hiểm nhất trong nhóm bệnh hô hấp. Trẻ thường sốt cao, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, môi tái.

• Hen phế quản: Có thể xuất hiện ở trẻ có cơ địa dị ứng, di truyền. Khi hen tái phát, trẻ thở khò khè, nặng ngực, ho về đêm.

1.2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

• Hệ miễn dịch yếu, niêm mạc mũi họng mỏng.

• Trẻ sống trong môi trường ô nhiễm, hút thuốc thụ động.

• Thời tiết thay đổi đột ngột.

• Không được tiêm phòng đầy đủ các bệnh hô hấp như cúm, phế cầu, ho gà.

1.3. Cách chăm sóc và phòng ngừa bệnh hô hấp

• Giữ ấm cơ thể trẻ, nhất là vùng cổ, ngực, bàn chân.

• Hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người khi dịch bệnh bùng phát.

• Tăng cường sức đề kháng bằng dinh dưỡng đủ chất, ngủ đủ giấc.

• Giữ môi trường sống trong lành, thoáng khí.

• Tiêm chủng định kỳ các vaccine phòng bệnh hô hấp.

2. Hệ tiêu hóa – Nền tảng cho sự phát triển của trẻ

Hệ tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thu dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển toàn diện. Tuy nhiên, đây cũng là cơ quan rất dễ bị rối loạn, đặc biệt trong giai đoạn ăn dặm hoặc thay đổi chế độ dinh dưỡng.

2.1. Các bệnh tiêu hóa thường gặp ở trẻ

• Tiêu chảy cấp: Nguyên nhân do virus (Rotavirus), vi khuẩn, hoặc thực phẩm ô nhiễm. Trẻ đi ngoài nhiều lần, phân lỏng, có thể mất nước nhanh.

• Táo bón: Thường gặp ở trẻ ăn ít rau, uống ít nước hoặc do chế độ ăn thiếu cân đối.

• Rối loạn tiêu hóa: Xảy ra khi hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, thường do lạm dụng kháng sinh.

• Dị ứng đạm sữa bò: Gây đầy hơi, nôn trớ, phát ban, tiêu chảy kéo dài.

2.2. Dấu hiệu cảnh báo rối loạn tiêu hóa ở trẻ

• Biếng ăn, kém hấp thu, sụt cân.

• Trướng bụng, ợ hơi, đầy hơi kéo dài.

• Phân bất thường (lỏng, nhầy, có máu).

• Thường xuyên nôn trớ sau ăn.

2.3. Cách chăm sóc hệ tiêu hóa khỏe mạnh cho trẻ

• Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.

• Khi ăn dặm, nên tăng dần độ đặc, tránh ép ăn.

• Hạn chế đồ ăn chiên rán, nước ngọt có gas.

• Tập cho trẻ thói quen ăn uống đúng giờ, nhai kỹ.

• Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm, rửa tay trước khi ăn.

Việc đưa trẻ đi khám dinh dưỡng định kỳ cũng rất quan trọng để phát hiện sớm tình trạng thiếu vi chất hoặc rối loạn tiêu hóa tiềm ẩn.

3. Hệ thận – tiết niệu: Nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng

Cơ quan thận và tiết niệu giúp lọc máu, thải độc và điều hòa nước – điện giải trong cơ thể. Ở trẻ em, hệ này vẫn đang trong giai đoạn phát triển nên rất dễ bị tổn thương bởi nhiễm khuẩn hoặc bất thường bẩm sinh.

3.1. Các bệnh thận – tiết niệu thường gặp ở trẻ

• Nhiễm trùng đường tiểu: Biểu hiện bằng sốt, đau khi tiểu, nước tiểu đục hoặc hôi.

• Viêm cầu thận: Gây phù mặt, tiểu ít, nước tiểu sẫm màu, tăng huyết áp.

• Sỏi thận, sỏi niệu: Ít gặp ở trẻ nhưng có thể xảy ra nếu chế độ ăn thiếu nước, thừa muối.

• Tiểu dầm kéo dài: Không chỉ là vấn đề sinh lý mà có thể liên quan đến rối loạn thần kinh bàng quang.

3.2. Dấu hiệu cha mẹ nên lưu ý

• Trẻ tiểu rát, tiểu nhiều lần, hoặc đột ngột tiểu ít.

• Nước tiểu có mùi lạ, màu sậm.

• Phù nề ở mặt, tay, chân.

• Mệt mỏi, ăn kém, sụt cân.

3.3. Phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe thận – tiết niệu

• Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày, tránh nhịn tiểu.

• Dạy trẻ vệ sinh vùng kín đúng cách, nhất là bé gái.

• Hạn chế muối, đồ ăn mặn trong khẩu phần.

• Theo dõi định kỳ nước tiểu và chức năng thận khi trẻ có tiền sử bệnh.

4. Khi nào nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa?

Cha mẹ không nên chủ quan khi trẻ có biểu hiện bất thường kéo dài dù chỉ là ho nhẹ hay rối loạn tiêu hóa thoáng qua. Một số dấu hiệu cần đi khám sớm gồm:

• Sốt cao không rõ nguyên nhân, tái sốt sau điều trị.

• Ho, khó thở, thở nhanh, khò khè.

• Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày hoặc có máu trong phân.

• Tiểu buốt, tiểu ít, hoặc nước tiểu đổi màu.

• Mệt mỏi, biếng ăn, sụt cân không rõ lý do.

Khám định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường ở ba hệ cơ quan quan trọng này, từ đó điều trị kịp thời, tránh biến chứng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây.