Bệnh lý về gan: Sơ gan, viêm gan và ung thư gan – Những điều cần biết

Vai trò của gan trong cơ thể

Gan được xem là “nhà máy hóa chất” lớn nhất của cơ thể, với những chức năng chính:

• Chuyển hóa và dự trữ năng lượng: Gan chuyển hóa carbohydrate, lipid và protein thành năng lượng.

• Thải độc: Gan lọc bỏ độc tố, rượu, hóa chất ra khỏi máu.

• Sản xuất mật: Giúp tiêu hóa chất béo.

• Tổng hợp protein quan trọng: Bao gồm albumin, yếu tố đông máu.

• Hỗ trợ miễn dịch: Bảo vệ cơ thể trước vi khuẩn và virus.

Khi gan bị tổn thương kéo dài, các bệnh lý nghiêm trọng như viêm gan, xơ gan và ung thư gan có thể phát triển, đe dọa tính mạng.

Viêm gan – Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

1. Viêm gan là gì?

Viêm gan là tình trạng gan bị viêm nhiễm, có thể do virus, độc chất, rượu hoặc rối loạn miễn dịch gây ra. Bệnh chia thành viêm gan cấp tính và viêm gan mạn tính.

2. Nguyên nhân gây viêm gan

• Viêm gan virus: Gồm viêm gan A, B, C, D, E.

• Rượu bia: Sử dụng kéo dài gây viêm gan do rượu.

• Thuốc và hóa chất: Một số loại thuốc gây độc cho gan.

• Rối loạn miễn dịch: Hệ miễn dịch tấn công nhầm tế bào gan.

3. Triệu chứng viêm gan

• Mệt mỏi, chán ăn.

• Buồn nôn, nôn, đau bụng hạ sườn phải.

• Vàng da, vàng mắt.

• Nước tiểu sẫm màu.

4. Điều trị viêm gan

• Viêm gan A, E: Thường tự hồi phục, điều trị hỗ trợ.

• Viêm gan B, C: Dùng thuốc kháng virus để kiểm soát.

• Viêm gan do rượu: Ngưng rượu, sử dụng thuốc bảo vệ tế bào gan.

• Viêm gan tự miễn: Điều trị bằng corticosteroid và thuốc ức chế miễn dịch.

Xơ gan – Giai đoạn tiến triển nặng của bệnh gan

1. Xơ gan là gì?

Xơ gan là tình trạng gan bị sẹo hóa vĩnh viễn do tổn thương kéo dài, làm mất dần chức năng gan. Đây thường là hậu quả của viêm gan mạn tính hoặc lạm dụng rượu bia.

2. Nguyên nhân gây xơ gan

• Viêm gan B, C kéo dài.

• Nghiện rượu.

• Gan nhiễm mỡ không do rượu.

• Bệnh đường mật mạn tính.

3. Triệu chứng xơ gan

Ở giai đoạn sớm, xơ gan thường ít triệu chứng. Khi tiến triển nặng, người bệnh có thể gặp:

• Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân.

• Vàng da, vàng mắt.

• Bụng to, cổ trướng.

• Xuất huyết dưới da, dễ bầm tím.

• Lách to, giãn tĩnh mạch thực quản.

4. Biến chứng của xơ gan

• Xuất huyết tiêu hóa.

• Nhiễm trùng dịch cổ trướng.

• Bệnh não gan (rối loạn ý thức do độc tố tích tụ).

• Nguy cơ cao tiến triển thành ung thư gan.

5. Điều trị xơ gan

• Xơ gan còn bù: Dùng thuốc bảo vệ tế bào gan, điều trị nguyên nhân, chế độ ăn hợp lý.

• Xơ gan mất bù: Điều trị biến chứng, dùng thuốc lợi tiểu, kháng sinh, truyền albumin.

• Ghép gan: Lựa chọn cuối cùng cho bệnh nhân giai đoạn nặng.

Ung thư gan – Biến chứng nguy hiểm nhất

1. Ung thư gan là gì?

Ung thư gan nguyên phát xuất phát từ tế bào gan, phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC). Đây là biến chứng nặng của viêm gan B, C mạn tính hoặc xơ gan.

2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

• Nhiễm viêm gan virus mạn tính (B, C).

• Xơ gan.

• Nghiện rượu bia.

• Tiếp xúc aflatoxin (nấm mốc trong ngũ cốc, thực phẩm).

• Béo phì, gan nhiễm mỡ.

3. Triệu chứng ung thư gan

Ở giai đoạn đầu, ung thư gan hầu như không có triệu chứng. Khi bệnh tiến triển, có thể gặp:

• Sụt cân nhanh chóng.

• Đau tức hạ sườn phải.

• Vàng da, vàng mắt.

• Bụng to, cổ trướng.

• Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân.

4. Phương pháp chẩn đoán

• Siêu âm gan, CT scan, MRI.

• Xét nghiệm máu: Alpha-fetoprotein (AFP).

• Sinh thiết gan: Xác định mô học khối u.

5. Điều trị ung thư gan

• Phẫu thuật cắt gan: Khi khối u còn nhỏ và gan còn hoạt động tốt.

• Ghép gan: Phương pháp triệt để nhất cho bệnh nhân đủ điều kiện.

• Can thiệp tại chỗ: Nút mạch, đốt sóng cao tần, tiêm ethanol.

• Điều trị toàn thân: Thuốc nhắm trúng đích, thuốc miễn dịch.

Cách phòng ngừa bệnh lý về gan

• Tiêm vắc-xin viêm gan B.

• Ăn uống lành mạnh: Giảm rượu bia, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, tăng rau xanh và trái cây.

• Giữ cân nặng hợp lý: Tránh béo phì, gan nhiễm mỡ.

• Tập thể dục đều đặn.

• Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt với người có nguy cơ cao.

• Sàng lọc ung thư gan: Người mắc viêm gan B, C hoặc xơ gan cần kiểm tra định kỳ bằng siêu âm và xét nghiệm AFP.

Khi nào cần đi khám?

Bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa gan mật khi có các dấu hiệu:

• Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân.

• Vàng da, vàng mắt.

• Bụng to bất thường, cổ trướng.

• Đau hạ sườn phải kéo dài.

• Có tiền sử viêm gan B, C hoặc xơ gan.

Việc phát hiện sớm giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, giảm nguy cơ biến chứng nặng nề.

Đặt khám bệnh tại Phòng khám Đa khoa Thu Cúc Trần Duy Hưng tại đây